ANTİGONE

İnsan onuru neyi gerektirir? (*)

Sophokles'in kaleme aldığı "Antigone" trajedisi

Thebai kralı Oidipus, kendi gözlerini kör edip şehri terk ettikten sonra Eteokles ve Polyneikes adlı oğulları birer yıl başa geçme şeklinde tahtı paylaşmaya karar veririler. Eteokles başa geçince sırasını kardeşi olan Polyneikes’e devretmez. Polyneikes ise tahtı ele geçirmek için Argos kralı Adrastos’un(1)  kızı Adreia ile evlenir. Adrastos’un desteğini alan Polyneikes ve kardeşi Eteokles Thebai şehri surlarının önünde kozlarını paylaşmaya başlarlar. Mücadeliyi ikisi de kaybedip birbirlerini öldürürler.

Kreon, yeğenlerinin ölümlerinden sonra Thebai’dekral olarak görev almaya başlar. Kreon şehrini savunmak için ölen Eteokles için kahramanlara yaraşır bir cenaze töreni yaparken hakkını arayan diğer yeğeni Polyneikes’e öldükten sonra huzura kavuşmasın diye cenaze töreni yapılmasını yasaklamıştır. Kreon, inanışın aksine ölüye saygı gösterilmesi kuralını da çiğnemiş oluyordu.

Antigone kandi kardeşine yapılan haksızlığı kabullenmez ve diğer kızkardeşi İsmene’yi önce kendi tarafına çekmeye çalışır. İsmene dayısından korktuğu için Antigone’ye ne yardım eder ama ne de Kreon’a Antigone’nin ne yaptığını söyler.Antigone, ortada bırakılan erkek kardeşinin cenazesini toprakla örtmeye çalışır. Bu yasaklanmış davranışı  kimin tarafından yapıldığının ortaya çıkar. Kreon yeğeninin yeraltına hapsedilmesinin emreder. Kreon ölünün gömülmesine karşı çıkarken hakkını arayan ve hayatta olanı ölmeden yeraltına göndermesi Hades’in de hoşuna gitmemiştir.

Antigone Kral Kreon’un oğlu Haimon ile nişanlıdır. Haimon önce babasını haklı görürken sonra yüreğinin sesini dinleyip Antigona’yi haklı görmeye başlar. Kader ağlarını örmeye başlar. Kreon, Antigone’nin öldürülmesini emrini vermiştir. Bu emir yerine getirilirken oğlunun ölüm haberini alır. Kibirle söylenen sözler, ağır bedeller ödetir insana.

Kaynak: Sophokles’in “Antigone”adlı eseri, Yunan tragedyasının en güçlü örneğidir.

 (1)  Argos kralı Adrastos: İlk Thebai seferine katılan yedilerin lideridir.Taht kavgasından dolayı babası öldürülünce dedesi olan Polybos’un yanına gider. Polybos erkek evladı olmadığından tahtı ona bırakır. Bir şekilde tekrar Argos’a dönemyi başaran Adrastos gece yarısında evinin önünde iki kişinin kavgaya tutuştuğunu görür. Kavgaya katılanların birini yaban domuzuna diğerini aslana benzetir. Adrastos da kızlarını aslan ve yaban domuzu ile evlendireceği kahanetini hatırlayınca ikii kızını bu kavgacılarla evlendirir. Kızı Adreia’yı Oidipus’un oğlu hakkını aramaya gidecek olan  Polyneikes ile diğer kızı Deiply’yi Tydeus ile evlendirir. Adrastos tahtını kardeşinden almaya çalışan damadı Polyneikes’e destek olmak için yediler denilen komutanlar Thebai’ye saldırdılarsa da Adrastos hariç diğerleri öldürülür.Adrastos ikinci Thebai seferinde Thebai şehrinin ele geçirecek fakat savaşta oğlunu kaybetmesinin acısıyla fazla yaşayamadan üzüntüden ölecektir.

(*)Sadece başlığını kullandığım "Antigone "ile ilgili  tiyatro eleştirmeni ve dramaturg olan Nesrin KARADAĞ'ın yazısına buradan ulaşabilirsiniz:

 https://m.bianet.org/biamag/sanat/183291-insanlik-onuru-neyi-gerektirir-bir-ornek-olarak-antigone