HÜRREM SULTAN

        Hürrem Sultan

Avrupa kaynaklarında Rossa veya
 Roxolena diye geçen Hürrem Sultan

·         Zekası ve sözleri ile Kanuni Sultan Süleyman’ın  kalbini fetheden kadındır.

·         Resmi nikah ile Hürrem Sultan, Osmanlılar'da padişah tarafından uzun bir süre sonra nikahlanan ilk cariye oldu.

·         Dördü şehzade olmak üzere beş çocuk dünyaya getiren Hürrem Sultan, Kanuni’nin yüreğinde öylesine yer etmiş olacak ki ömrünün yarısını savaşlarda at üstünde geçiren padişah bu en zorlu zamanlarında bile sultanına olan aşkını dizelere dökmekten geri kalmıyordu.

·         Kanuni, Muhibbi mahlası ile kaleme aldığı şiirlerinin de yer aldığı mektuplar yazarak duyduğu ayrılık acısını dilege tiriyordu.

·         “Celis-i halvetim, varım, habibim mah-ı tabanım
Enisim, mahremim, varım, güzeller şahı sultanım”(Benim birlikte olduğum, sevgilim, parıldayan ayım,
Can dostum, en yakınım, güzellerin şahı sultanım.)

·         Kanuni’nin oğlu Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran ile Hürrem Sultan arasındaki mücadelede Mahidevran Sultan'ı tuttuğu düşünülen ve oğlu üzerinde büyük nüfuzu olduğu söylenen Valide Hafsa Sultan’ın 1534’te  ölümü ile Hürrem’in saraydaki etkisi daha da artmıştır ve Harem yönetimini eline almıştır.

Pargalı Damat İbrahim Paşa

·         Kanuni döneminin önce “Makbul (İtibarlı)” sonra “Maktul(Öldürülen)” olan Pargalı Damat İbrahim Paşa’nın taht mücadelesinde Şehzade Mustafa lehinde tavır takınması üzerine Hürrem Sultan’ın 1536’da sadrazamın gözden düşüp öldürülmesine vesile olduğu rivayet edilir.

·         Hürrem Sultan oğulları olan şehzadelerin vali olarak illere vali tayinlerinde onlarla birlikte gitmesi gerekirken payitaht denilen İstanbul’da kalmayı tercih etmesi ve Kanuni’nin bunu kabul etmesi dikkat çekicidir.

Popüler kültürde oldukça iz bırakan Kanuni’nin büyük oğlu Şehzade Mustafa

·         Hürrem Sultan’ın tek kızı olan Mihrimah Sultan’ı Damat Rüstem Paşa ile evlendirtmesi ve onun III. Vezirken sadrazamlığa getirilmesinde yine onun etkisiyle olma ihtimali var görünmektedir.

·         Şehzade Mustafa’nın İran Şahı I. Tahmasb ile mektuplaşması ve bunun isyan kabul edilmesiyle Kanuni’nin emriyle boğdurulmasının müsebbibinin yine kendisi olduğu rivayet edilir.

Ukrayna’da Hürrem Sultan adına bastırılan bir pul

·         Hürrem Sultan, Osmanlı tarihinde devlet işleriyle ilgilenen ilk kadın olarak bilinir. Hürrem Sultan kendi mührünü bastırmış, divan toplantılarını tel örgülü bir pencereden izlemiş ve fikirlerini padişaha sunmuştur.

·         Kanuni’den önce ölen Hürrem Sultan bilinenin aksine “Valide Sultan” olamamıştır.

                                                       

                                      

·         Avusturyalı besteci Joseph Haydn’ın 63. Senfonisinin ikinci bölümü olan “Roksalan”a ilham kaynağı olduğu söylenir.