SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI VE II. ABDULHAMİT

SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI VE II. ABDULHAMİT

Almanya'nın ilk Başbakanı
Şansölye Otto van Bismarck

·        Sanayileşme ile birlikte Avrupa ve özellikle Almanya’da işçi sayısında artış oldu. Bu artış sosyal sorunlara yol açınca Almanya’nın başbakanı Bismarck’ın onayıyla “sosyal devlet” anlayışı ortaya çıkar.

·        Sosyal devlet anlayışında insanlara;

ü  iş ve konut bulma,

ü  halk sağlığı hizmeti,

ü  beslenme sorunlarına yönelik çözümler üretilir.

·         Böylece vatandaşların devletlerine bağlılığı artırılması hedeflenmiştir.

·         Almanya’daki bu gelişmeler Osmanlı Devleti’ni de etkiledi. Refah devleti anlayışı II. Abdulhamid döneminde kurumsallaştı:

Sultan II. Abdulhamid

1.       Şişli Hamidiye Etfal Hastanesi 2.       Samsun Gureba Hastanesi 3.       Yıldız Askeri Hastanesi 4.       Haydarpaşa Numune Hastanesi 5.       Gülhane Askeri Tıp Hastanesi 6.       Erzurum Numune Hastanesi 7.       Bursa Hamidiye Hastanesi 8.       Edirne Askeri Hastanesi bu dönemde açılan devlet hastaneleridir.

II. Abdulhamid (1876-1908) döneminde kurulan önemli kurumlar:

I.            Darülaceze

·         1895’te II. Abdulhamid döneminde kuruldu.

·         Osmanlı Devleti’nde modern anlamda oluşturulan ilk sosyal kurumdur.

·         Çocuk, yaşlı, hasta ve kimsesizleri korumak amacı vardır. 

·         Bu kurumda din, dil ve ırk ayrımı yapmadan görev yaptı.

·         Günümüzde TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlıdır.

II.    Darülhayr-ı Ali: Ermeni olayları nedeniyle yetim kalan        çocuklarını ihtiyaçları ve özellikle eğitimi için kuruldu.

III.     Himaye-i Etfal Cemiyeti: Kırklareli’nde kurulan bu kurum 

         günümüzde TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı 

         Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü olarak görev yapmaktadır.

Osmanlı Devleti’nde Tekaüd (Emeklilik) Sistemi

·         Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde 1866’da askerler için Askeri Tekaüd (Emeklilik) Sandığı  oluşturuldu.

·         Daha sonra 1881’de bütün devlet memurları için Tekaüd (Emeklilik) Sandığı  kuruldu.Bu kurum günümüzde Sosyal Güvenlik Kurumu(SGK)  olarak görev yapmaya devam etmektedir.

Sivil Toplum Kuruluşları Devlet Kurumlarına dönüştürmesi

·        ·         Osmanlı toplum kuruluşu olan vakıflarda eğitim ve sağlık gibi çalışmaların masrafları karşılanmakta idi. Sivil toplumun sahip olduğu değerler göz ardı edilmeye başlanınca medrese ve darüşşifalar çağın gerisinde kaldı.

·        ·        Bu nedenlerle II. Mahmut(1808-1839) döneminde devlet, vakıflara el koyarak Evkaf Nezareti (Bakanlık)’ne bağlandı. II. Mahmut’tan itibaren eğitim ve sağlık işleri devlet eliyle yapılmaya başlandı.