URANÜS VE UYDULARI

 

·      W.SHAKESPEARE: BİR YAZ GECESİ RÜYASI  / TİTANİA, OBERON VE PUCK UYDULARININ MİTOLOJİSİ

·         Atina dükü veya kralı Theseus(rivayete göre Attika’nın ünlü savaçılarından biri olup Amazon kraliçesini esir etmiştir), Amazonlar Kraliçesi Hippolyta ile evlilik yapmayı düşünmektedir. Evlilik şerefine Atina’da eğlenceler de yapılacaktır. Bu sırada Theseus’un arkadaşı Egeus, Theseus’u yalnız bırakmak da istemediği için sarayına gider. Theseus, kadim dostunu sıkıntılı görür. Sıkıntısını sorunca Egeus, sıkıntısını anlatır: Kızı Hermia ile Demetrius’u evlendirmeyi planlamakta iken Hermia, Lysander adlı gence âşık olmuştur. Egeus, Atina’ya geldiği için kadim dostu Atina kralı Theseus’un kanunlarının işletilmesini ister. Atina yasalarında; ailedeki tanrının baba sayıldığını babanın da kızı Hermia’nın Demetrius’la evlendirilmesini istemektedir. Aksi takdirde kızın evlilikten caydığı için öldürülebilecek veya Artemis (Diana, aynı zamanda Ay tanrıçasıdır) tapınağında rahibe olarak verilecektir. Kıza Theseus, Amazonlar Kraliçesi Hippolyta’nın düğün gününe kadar süre verildi. Demetrius, Lysander’in Nedar’ın kızı Helena ile ilişki yaşadığını söylemektedir. Buna rağmen Lysander’in Atina’nın biraz uzağında bir teyzesinin olduğunu orada Atina yasalarının geçerli olmadığını, Hermia ile birlikte oraya gitmek için önce ormanda buluşmayı önermektedir. Hermia verdiği kararı Helana’ya anlatır. Helana da âşık olduğu Demetrius’a onunla arası düzelir beklentisiyle anlatır.

·         Bu sırada Atina şehrinde düğün hazırlıkları ve eğlenceler tertip edilmektedir. Quince’nin evinde doğramacı Snug, dokumacı Bottom, körükçü Flute, tenekeci Snout ve terzi Starveling  tertip edecekleri eğlenceyi tartışmak için bir araya gelmişlerdir. Bu kafadarların hiçbiri oyuncu olmamasına rağmen düzenleyecekleri “Pyramus'la Thisbe'nin Aşkı”(Mitolojide şöyle geçmektedir: Babilli genç Pyramus'la Thisbe, Ninova kralı Ninus’un mezarı yanındaki dut ağacı dibinde buluşacaklardı. Thisbe, bir aslandan kaçarken şalı takılır. Aslan şalı dişlerken başka avdan kalan kan bulaştırır. Daha sonra bölgeye gelen Pyramus kanlı şalı görerek sevdiğinin öldüğünü düşünerek kendine kıyar, Thisbe de Pyramus’u görerek hayatına son verir. Bu nedenle dut ağacı meyvesinin bazen kırmızı olmasının nedeni budur.) adlı oyunlarının provası için ormanda buluşmaya karar verdiler.

Oberon uydusu

·         Bu arada “periler ülkesi”nin kralı Oberon ve kraliçesi Titania aralarında anlaşmazlık vardır. Bu tartışmanın nedenini Oberon’un hizmetinde bulunan Puck adında bulunan peri şöyle anlatmaktadır: Titania, Hindistan’da bir kraldan çalıntı çocuğu yanına alıkoymuştu, Oberon bu çocuğu kıskandığından bu çocuğu istemekte ve kraliçe bunu kendi hizmetçisi ölümlü birinin ölümü üzerine bakımını üstlendiği için reddetmektedir. Titania da kral Oberon’u kendisini Çoban Corin kılığında Phillida ile aldattığını bildiğini söyler. Oberon, hizmetindeki peri olan Puck’a Titania’nın uykuya daldıktan sonra gözlerine büyülü bir çiçekten elde edilen damlanın gözüne damıtmasını sağlamıştı. Böylece Titania, uyanır uyanmaz ilk gördüğü kişiye âşık olacaktı. Ormanda bir yerlerde bulunan Demetrius’un peşine Helena düşmüş ama aşkına karşılık bulamıyordu. Oberon, Demetrius’un peşindeki Helena’yı da görmüştür. Oberon, kızın durumuna üzüldüğü için Puck’a damlalardan birini de Atinalı kıyafet giyen Demetrius’a damlatmasını ister. Lysender ve Hermia da Atina’dan uzaklaşmak için ormana kendilerini atmışlardı. Yoruldukları için dinlenmek için çimlerin üzerine uzanırlar. Puck da yanlışlıkla damlayı Demetrius’a değil de Lysender’in gözüne damlatır. Lysender, uyandığında Helena’yı gördüğü için onu sevmeye Hermia’dan nefret etmeye başlamıştır.

Titania

·         Ormanın bir yerinde “Pyramus'la Thisbe'nin Aşkı” adlı oyunlarının provası için ormanda buluşmaya karar veren kafadarlar oyundan izleyizilerin korkacağını düşündükleri bölümleri yumuşatmak isterler. Bu sıralarda Puck da oralarda olanları izlemektedir. Puck da eğlenmek için Bottom’un kafasını eşek kafasına dönüştürür. Bottom’u bu durumda gören arkadaşları sağa sola kaçışırlar. “Pyramus'la Thisbe'nin Aşkı” ndaki Pyramus’u oynayan Bottom’un arkadaşlarına seslendiği sırada bağrıştan uyanan Periler ülkesi kraliçesi Titania, gözüne damlatılan damla nedeniyle Bottom’u gördüğü için ona vurulmuştur. Titania, emrindeki Bezelye Çiçeği, Örümcek Ağı, Pervane ve Hardal Tohumu adlı perilerinden eşek kafalı Bottom’la ilgilenmelerini emreder. Bu sırada Puck, Titania’nın nasıl eşek kafalı birine âşık olduğunu periler kralı Oberon’a anlatırken ikisi de gülmekten karınlarına ağrı girmişti. Oberon, bu sırada Puck’un yanlışlıkla Lysender’in gözlerine damlanın damlatıldığını anlar. Hermia da Demetrius’un Lysender’e zarar verdiğini düşünmektedir. Oberon da Puck’a şöyle söyler:

“…Öyle yanılgıya düştün. Öyle bir iş becerdin ki, Seven yoldan çıktı, sevmeyen yola gelmedi….” Bunun üzerine Puck, Oberon’dan aldığı emirle gündüzün kararmasını ve  gecenin olmasını sağladı. Büyülü damlayı Lysender’in gözlerine damlatıp sevenlerin kavuşacağının önünü açmış oldu.

Puck uydusu

·         Oberon, periler kraliçesini eşek kafalıya körkütük aşkından oldukça eğlenmiştir. Oberon, kraliçeden Hint kralından kaçırılan çocuğu isteyince Titania çocuğun teslimini kabul etmiştir. Bu durum üzerine Oberon, Titania’nın bu durumundan kurtarıulmasını istemiştir. Puck’un araya girmesiyle büyüsünün etkisinden kurtulan Titania bu durumu kocasına rüya şeklinde anlatır. Bu sıralarda Atina dükünün düğünü yaklaşmıştır. Helena Demetrius’la, Hermia ise Lysender ile evlenmek isteğine karşı dük (veya kral) Egeus’u da ikna etmiştir.

·         Thesus’un düğününe acemice hazırlanan uyumsuz görülen oyunun sergilenmesi de eğlenceli dakikaların geçirilmesine yol açar.