KUİPER KUŞAĞI CİSİMLER-3-

 

Sedna: Neptün gezeni ötesi cisimlerden biridir. Güneş etrafından bir turunu yaklaşık 11.300 yılda tamamlar. İnuit mitolojisinde ölümden sonraki hayatı yöneten tanrı Tapasuma iken Sedna ise su altındaki ölümlülere hükmeden tanrıçadır.

Sedna

Eris: Yunan mitolojisinde kavga ve nifak tanrıçası kabul edilmektedir. Mitolojide Eris, savaş tanrısı olan Ares (Mars’ın en iyi arkadaşıdır.  Zeus’un babası olan titan Kronos egemenken kardeşleri olan titanları Uranos’un yeraltındaki zindanlarından çıkardı. Kronos döneminde evrenin olşumu tıpkı Uranos döneminde olduğu gibi devam etti. Khaos ile Hades’in yeraltı ülkesinde bir yer olan Erobos’un birleşmesinden Nyks (şans), Tahtanos(ölüm) ve Hypnos(uyku) Daha sonra Momos( alay), Oizys (şikâyet tanrısı), Okeanos taraflarındaki altın elma bahçelerinin koruyucuları Hesperidler, iyi ve kötü ömürleri belirleyen Parkea’lar ve Moirler oluştu. Ölümlülere dehşeti yaşatan Nemesis (hile ve kızgınlık) ve Eris yani nifak tanrısı doğdu. Eris’ten de Apathe (hile), Algos (fenalık), Pnoso (ızdırap), Loimos (açlık) ve Lethe (unutma) doğdu.

Altın Elma kargaşası, Jabob Jordaens(1593-1678)

Eris, ölümlü kahraman Peleus’la tanrıça Thetis’in düğününe bütün tanrı ve tanrıçalar davet edildiği halde Eris, davet edilmemiştir.  Bu duruma içerlenen Eris, davetsiz olarak düğüne katılarak üzerinde “en güzel tanrıçaya” yazılı bir elmayı üç büyük tanrıçanın bulunduğu yere koyar. Hera (Juno), Athena( Minerva) ve Aphrodite(Venüs) bu elmaların kendilerine ait olduğunu iddia ederler. Bu üç tanrıça elmanın kime olduğunu belirlemek için baştanrı Zeus’a başvururlar. Zeus, tanrıçaları karşısına almak istemediği için Truva kralının oğlu olan Paris’e başvurmalarını ister. Üç tanrıça ve elma haberci tanrı Hermes ile Paris’İn yanına varırlar. Baştanrı Zeus’un emrini iletildikten sonra elmanın sahibi olarak kendilerinin seçilmesi için vaatte bulundular. Paris’e, Athena,  savaşta şan ve şöhret; Hera, güç ve zenginlik; Aphrodite ise kadınların en güzeli olan Helen’i vaat eder.  Bunun üzerine kararını Aphrodite lehine kullanan Paris, Helen’i Truva’ya götürmesi üzerine ünlü Truva Savaşı başlamıştır.

Eris’in Uydusu Dysnomia

Mitolojide Dysnomia, nifak tanrıçası Eris’in kızıdır.

Eris ve Dysnomia

Haumea ve Uyduları Hi’aka ve Namaka

Hawai mitolojisinde doğum tanrıçasıdır. Haumea’nın kızı olan Hi’aka dans tanrıçasıdır. Namaka ise Hi’aka’nın kız kardeşi olup deniz tanrıçası ve su ruhu olarak kabul görmektedir. Namaka, iç uydu olup Hi’aka dış uydudur.

Haumea’nın iki uydusu ve halkasının oluşma sebebi Haumea’nın bir gök cismiyle çarpışmış olma ihtimalidir. Bu çarpışma sonucunda iki uydu oluşmuş ve Haumea’nın şeklinin eliptik olması gerçekleşmiştir.

 

Haumea ve uyduları

Makemake

Rapanui, Pasifik Okyanusu’nda Şili’ye bağlı Paskalya Adası’nda yaşayan Polinezyalı yerlilerdir. Bu yerlilerin mitolojisinde doğurganlık tanrıçası veya insanlığın yaratıcısı ve bereket tanrıçasıdır. Bu cüce gezegeni keşfeden Michael Brown’un eşi hamile olduğu için hem Makemake’ye doğurganlık tanrıçası adı verilmiştir. Paskalya adası Paskalya’dan hemen sonra keşfedildiği için bu adanın mitindeki tanrı adı verildiği de söylenmektedir.

 

Doğurganlık tanrıçası Makemake'nin taşa işlenmiş hali

 

Quaoar

Bu cüce gezegenin keşfedildiği Los Angeles’in yerli halkı olan Tongva halkının mitolojisindeki tanrılardan olan yaratıcı güç olarak tapınılan Quaoar’dan adını alır.

Quaoar’un konumu

Orcus ve Vanth

Roma mitolojisinde ölüm ve yer altı tanrısı olup Yunan mitindeki Hades’le özdeşleştirilir. Genellikle zalim olarak düşünülmüştür. Plüton’a çok benzer ancak zıt yönde döndüğü için Plüton’a göre geç dönemde keşfedilmiştir. Orcus’un Vanth denilen uydusu kendisinin yarısından biraz daha küçüktür. Vanth, İtalya’nın kadim halkı Etrüsk mitolojisinde yer altı yani ölümle ilişkilendirilen bir dişi varlık olup ölüm habercisi dekabul edilmektedir.

İtalya’nın kadim halkı olan Etrüsklerin dini inancı Yunan ve Romalıların inancına benzemektedir. Etrüsklerde yer altı tanrılarının başında Aita (Hades ve Plüton’la eş tutulur) eşi Phersipnai-Culsa( Persophone veya Kore) ölüm ülkesini yönetirlerdi.  Etrüsklerde ölümle ilgili varlıkların kanatlı oldukları düşünülürdü. Bunlardan Kharu ve Tukhulka korkulan yer altı dünyası varlıklarıydı. Etrüsklerin inancında melek ve şeytan kavramlarının varlığı bu halkın doğu kökenli olduyklarını düşündürmektedir.

Orcus ve Vanth

Ultima Thule (Arrokoth)

Neptün ötesi cisimlerden çok uzak olduğu için Yunan mitolojisinde “Ultima”en uzak ve kuzey anlamına gelen “Thule” kelimelerinin bir araya getirilmesiyle bu gök cismine ad verilmiştir. Bu gök cismine verilen ad zamanla değiştirildi. Yeni adı Arrokoth olarak belirlendi. Arrokoth, Naziler tarafından kendi üstün ırklarının yaşadıkları mitolojik topraklar olarak kabul edilirdi. Ancak bu gök cisminin keşfedildiğinin anlaşıldığı Maryland eyaletinin yerli halkında gök anlamına gelen Arrokoth adı verilmiş oldu.

Ultima Thule (Arrokoth)