ANADOLU’YA TÜRK GÖÇLERİ

1.       1. ÜNİTE: YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ

 

·         ANADOLU’YA TÜRK GÖÇLERİ

·         XI. YÜZYILDA ANADOLU’YA YÖNELİK OĞUZ GÖÇLERİ

·         Türklerin anayurdu Orta Asya’dır. Hazarlara bağlı olarak varlık gösteren Oğuz Yabgu devleti zamanla bağımsız olmuştu.

 

        Harita 1: Oğuz Yabgu devleti

         

·        Selçuk Bey (900-1007) emrinde İslam’ı yeni kabul etmiş Türklerle İran’da bir devlet olan Samanoğulları (819-899) devletinde görev yapmaya başlamıştı.

·         Ancak Asya’da çok güçlü Türk ve Müslüman devletler olan Karahanlılar (840-1212) ile Gazneliler (963-1186) aralarında anlaşarak İslam’ı yeni benimsemiş olan Türkmenlerin yurt edinmesini hem önlemiş hem de Samanoğulları devletinin topraklarını paylaşmışlardı.

·         Karahanlılara en güçlü dönemini yaşatan Yusuf Kadır Han ile Gazneliler devletine en güçlü dönemini yaşatan Gazneli Sultan Mahmut aralarında anlaşarak Türkistan’ı paylaştılar.

·         Sözü geçen paylaşımda Selçuk Bey’in emrindeki Türkmenlerin yaşadı bölge de bu devletlerin egemenliğine girince Müslüman Oğuzlar, (Selçuk Bey’in yönetimindekiler) bağımsız olmak için arayışa girdiler.

 

Harita 2: Kuzeydeki devlet Karahanlılar, güneydeki devlet (turuncu renk) Gazneliler; taralı bölge Müslüman olan Oğuzların bölgesi

·         Selçuk Bey’in ölümünden bir süre sonra Oğuzların başına Selçuk Bey’in torunları Tuğrul ve Çağrı Bey geçtiler.

 

·         Çağrı Bey’in Anadolu Seferi (1015-1021)

·         Bu sefer sonucunda Anadolu’nun Türklerin yaşantısına uygun olduğu görüldü.

·         Anadolu’da hüküm süren Doğu Roma (Bizans)  İmparatorluğu (395-1453)’nun askeri, siyasi ve sosyal olarak çöküntü içinde olduğu görüldü.

 

Harita 3: Çağrı Bey’in Anadolu seferi yönü

 

·         Türkler Orta Asya’dan neden göç ettiler?

1.       İklim değişimine bağlı olarak kuraklık ve hayvan hastalıklarının etkisiyle geçim sıkıntısı

2.       Moğol saldırılarının etkisi (komşu devlet baskıları)

3.       Türk devletlerinin ve boylarının aralarındaki mücadeleler

4.       Bağımsız yaşama arzusu

 

·         Anadolu’ya ilk Türk akınları ve göçleri

1.       Avrupa Hunları IV. (4.)yüzyılda Sibirler V. (6.) yüzyılda akın yaparak ganimet elde etmiş bölgeyi keşfetmiş ancak Anadolu’ya yerleşme amacı taşımamışlardır.

2.       Selçuklu Türkleri (Müslüman Oğuzlar) XI.(11.) yüzyılda Anadolu’ya yerleşme amacı taşıdılar.

 

 

·         Selçuklu Türkleri neden Anadolu’ya göç ettiler?

1.       İkliminin (ve bitki örtüsü)  uygun olması

2.       Topraklarının verimli olması

3.       Göç yolları üzerinde yer alması

4.       Bağımsız yaşama isteği

5.       Bizans’ın zayıf olması ve

6.       Bizans’a (Hristiyan devlet) karşı cihat (İslam’ı yayma) yapma istekleri

7.       Bizans’ın yönetiminde olan Ermeni ve Süryani gibi toplumlara baskı yapması, onlardan ağır vergiler alması ve onların inancına saygı duymaması

 

 

·         Anadolu’yu yurt edinen Selçuklu Türklerinin önemli olayları

1.       Çağrı Bey’in Anadolu seferi(1015-1021)

2.       Dandanakan Savaşı(1040),

3.       Pasinler Savaşı(1048),

4.       Malazgirt Savaşı(1071).

5.       Miryokefalon Savaşı(1176)

 

 

Dandanakan Savaşı (1040)

·         Büyük Selçuklular ile Gazneliler ile yapılan bu savaşın en önemli sonucu Büyük Selçuklu devletinin resmen kurulmasıdır.

·         Tuğrul Bey sultan olarak kabul edilmiştir.

 

 

·         Pasinler Savaşı (1048)

·         Büyük Selçuklular ile Doğu Roma (Bizans) arasında yapılan ilk savaştır.

·         Bu savaşın sonucunda kendilerine vatan arayan Selçuklu Türkleri Anadolu’nun hemen doğusuna gelmişlerdi.

 

·         Malazgirt Savaşı

·         Tarafları: Büyük Selçuklular ile Doğu Roma (Bizans) arasında yapılmıştır.

·         Nedeni: Doğu Roma imparatoru IV. Romanos Diogenis (Roman Diyojen), Çağrı Bey’in oğlu Sultan Alp Arslan emrindeki Selçuklu Türklerini Anadolu’dan atmak amacı taşımaktadır.

·         Gelişme: Doğu Roma ordusunda paralı asker olarak görev yapan Hristiyan Türk toplulukları (Peçenek, Kuman ve Oğuz boyları), kuzenleri olan Müslüman Türkler olan Selçukluların tarafına geçince savaşı Selçuklular kazandı.

·         Sonuçlar:

1.       Anadolu kapıları Türklere açıldı.

2.       Türkler Anadolu’ya kitleler halinde yerleşmeye başladılar.

 ((Not: Bu nedenle Anadolu’ya daha önceleri Romania denilirken Turkiya/Turchia denilmeye başlanacaktır. İbn Batuta denillen seyyah XIII. yüzyılda Anadolu’ya “Biladü’t Türk(Türk memleketi)” demiştir.))

3.       Türkleri Anadolu’dan atmak için “Haçlı seferleri” yapılacak.

4.       Anadolu’da ilk Türk devletleri kurulmuştur.

((Not:

a)       Danişmendliler Beyliği

b)       Saltuklular Beyliği

c)       Artuklular Beyliği

d)       Mengücekliler Beyliği

e)       Çaka Beyliği Beyliği

f)        Türkiye Selçuklu Devleti ))

 

 

 

Harita 4: Anadolu’da kurulan ilk Türk devletleri

 

·         Miryokefalon Savaşı(1176)

·         Türkiye Selçuklu Devleti ile Doğu Roma (Bizans) arasında yapıldı.

·         Bu savaşın sonucunda Türklerin Anadolu’dan çıkarılamayacağı anlaşılmıştır.