İBRANİ-İSRAİL/YAHUDİ TARİHİ VI

  

·         Yahudilerin Yabancı Hâkimiyeti Altındaki Dönemleri

·         MS 70 yılındaki kutsal tapınaklarının yıkılması ve 1948’de İsrail devletinin kurulması arasındaki dönemi kapsar.

·         Yahudilerin Filistin’de İkinci İsyanları 132-134 yılları arasında Simon Bar Cocheba önderliğinde meydana gelir. BU olayla Yahudi devletinin bağımsızlığı ilan edilse de Kudüs tahrip edilerek Yahudiler sürgün edilmişti. Yahuda ve Samaria adları yasaklanarak bölgeye Filistin adı verilmiştir. Yahudilerin farklı ülkelere göç etmeleri üzerine Yahudilerin “ikinci sürgün dönem”leri başladı. Yahudiler vatanlarında yaşamadığı halde milli kültürlerini devam ettiren tek millet olmuşlar ve bu durum da dinlerinden kaynaklanmaktadır.

Temsili Simon Bar Cocheba

·         Roma İmparatorluğu’nda resmi din olarak Hristiyanlığın kabul edilmesi Hristiyan-Yahudi çatışmasını beraberinde getirmiş özerkliklerine son verilmiş zamanla Roma’nın ikiye ayrılmasıyla Filistin bölgesine Doğu Roma egemen olmuş ve Yahudiler devlet işlerine karışmaları yasaklanmıştı.

Hristiyanlığı resmi din kabul eden ve İstanbul şehrini kuran İmparator Büyük Konstantin 

·         Bu dönemde Yahudiler, Hz İsa’nın ölümünden sorumlu olarak görülmüş ve bu olayın cezası olarak sürgün edildiklerine inanılmaktaydı. Yahudilerin bağımsızlık için isyanları İran’dan destek gelse de Yahudiler amaçlarına ulaşamadılar.

·         İslamiyet’in doğuşu Yahudiler için değişim noktası olmuştur. Hz Muhammed, Yahudilere inançları konusunda ayıplanmalarını engellemişti. Zamanla Müslüman Araplar, Suriye ve Filistin’i ele geçirmişlerdi.  Selçuklu Türkleri bölgede egemenlik sağladıktan sonra Papa II. Urban'ın isteği ile I. Haçlı Seferi düzenlenerek Haçlılar Kudüs’te Haçlı krallığı kurmuşlardı. Selahaddin Eyyubi’nin Haçlılardan Kudüs ve çevresini almasıyla Müslüman egemenliği yeniden başladı. Eyyubilerden sonra bölgeye Memlükler egemen olmuşlardı. Memlüklerden sonra 1517’den itibaren Osmanlı egemenliği başlamıştı. Osmanlıların zayıflaması ve I. Dünya savaşı sonucunda İngilizler bölgeyi ellerine geçirmişlerdi.

Haçlı Seferleri Papa II. Urban'ın etkisiyle başlamış olup bu seferle Yahudilerin önemli kısmı öldürüldü

·         Hz İsa’nın öldürülmesi suçlamasıyla karşılaşan Yahudiler Avrupa’daki liberal özgürlükçü akımlarla Hristiyan öğretilerinin zayıflamasının da etkisiyle Yahudiler rahat bir nefes almaya başlamışlardı. Avrupa’da Yahudilerin ulus olup olmadıkları tartışmaları devam ederken onların sadece bir dini unsur oldukları bazıları da onların yok edilmesini gerektiğini savundular.

·         Theodor Herzl, “Siyonist hareketi” yeniden canlandırdı. Siyon Filistin’de bir tepe olduğundan Siyonizm ideali Yahudileri Kudüs ve çevresine toplamak anlamında kullanılagelmiştir. Siyasi Siyonizm ise Yahudi devletinin kurulmasını ifade eder. Kral Davut’un altı köşeli yıldızın etrafındaki hedef artık belirlenmişti. Yahudi devleti fikri 1843’te Haham Yehuda Alkalay adlı Boşnak haham tarafından ortaya atıldı. Herzl, Yahudi devletinin Arjantin, Kıbrıs hatta Uganda’da bile kurulabileceğini desteklemişti. Yahudi kamuoyu ise Filistin haricinde bir Yahudi devletine sıcak bakmadı.

Theodor Herzl

·         Avrupa’da artan antisemitik hareketler artmaktaydı. Fransa’da Almanlar adına casusluk iddiasıyla deliller yeterli olmadığı halde Dreyfüs adlı Yahudi yüzbaşının cezalandırılıp ordudan atılması üzerine Yahudilerin bilinçli olarak teşkilatmaları gerektiğini ortaya koydu.

·         Herzl, 1897’de Basel şehrinde 1.Siyonist Kongresi (1897)düzenler. Dünya Siyonizm Teşkilatı kurularak başkanlığını kendisi getirilir. Herzl, 1896-1902 yılları arasında beş defa İstanbul’a gelerek sultan Abdulhamid’i  ikna etmeye çalışmıştı. Herzl, bozulan Osmanlı ekonomisini düzeltme karşılığında toprak talep etse de isteği reddedilmişti. Osmanlı’dan beklediklerini alamayan Siyonistler, İngiltere’den destek istemişlerdi. Herzl’in ölümünden sonra fikirlerini savunan Haim Weizmann olmuştu. 1916 yılında Weizmann’ın destekçisi  Lloyd George başbakan, Arthur Balfour ise dışişleri bakanı olmuştur.

Arthur Balfour, 1916-1919 yıllarında İngiltere Dışişleri Bakanı

·         İngiltere Siyonist Dernekleri Başkanı Lord Rothschild, 1917’de Balfour’a bazı önerilerde bulunmaktadır:

1.      Filistin, Yahudi vatanı olacak

2.      Yahudiler yeni vatanlarına göç edebilecek

3.      Yahudiler vatanlarında kendi yönetimlerini kuracak

·         ABD başkanı Wilson da Yahudilerin ideallerini desteklemektedir.

 

·