7 Ekim 2024 Pazartesi

TÜRKİYE TARİHİ-1

TÜRKİYE TARİHİ'NİN ŞU KISIMLARI VARDIR: 

1. İLK BEYLİKLER DÖNEMİ (İşlendi)

2.«TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ» DÖNEMİ

3. OSMANLI DEVLETİ 

4. TÜRKİYE CUMHURİYETİ 


HATIRLATMA

Pasinler Savaşı: Büyük Selçuklularla Bizans arasındaki ilk savaştır.

Malazgirt Savaşı: Anadolu Türk Tarihinin başladığı savaştır. İlk Anadolu beylikleri bu savaş sonucunda kurulur.

Kılıç Hakkı nedir? Fethedilen toprağın fetheden komutana verilmesi uygulamasıdır.

Miryokefalon Savaşı: Türkiye Selçuklularıyla Bizans arasında, Anadolu’nun Türklere ait olduğunun kesinleştiği savaştır.

HATIRLATMA/ ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ

Malazgirt Savaşı sonrasında Anadolu’da kurulan ilk Türk beylikleri şunlardır:
1. Danişmentliler (1080-1178) HATIRLATMA
☝Kurucusu: Ahmet Gazi’dir
☝Başkent: Sivas’tır.
☝Zamanla; Kayseri, Sivas ve Malatya olmak üzere üçe ayrılır.
☝Yağıbasan Medresesi, en önemli medreselerdir.
☝Danişmendnâme, Anadolu İslamlaşması anlatılır.

2. Saltuklular (1072-1202)HATIRLATMA
☝Kurucusu: Ebu’l Kasım Saltuk’tur. 
☝Başkenti: Erzurum’dur. 
☝Mama Hatun Kümbeti  ve külliyesi önemli eserleridir.

Divriği Ulu camii ve darüşşifası
3. Mengucekler (1080-1228)HATIRLATMA
☝Kurucusu: Mengücek Gazi’dir.
 ☝Başkenti: Erzincan’dır.
☝Zamanla Divriği ve Erzincan olarak ikiye ayrılır.
☝Divriği Ulu Cami ve Darüşşüfası önemli eserleridir.



4. Artuklular
(1102-1409) HATIRLATMA
☝Alp Arslan’ın komutanlarından Artuk Gazi’nin oğulları tarafından  tarafından kuruldu. 
☝Hasankeyf, Mardin ve Harput Artukluları olarak üç kısmı vardır.
☝Ünlü eserleri Malabadi Köprüsü'dür.
El Cezeri, onların döneminde yaşayan bilim insanıdır.




Çaka Beyliği
5.Çaka Beyliği (1081-1093)HATIRLATMA
☝İlk Türk denizcisidir.
☝Başkenti İzmir’dir. Çaka Bey donanma oluşturarak Midilli, Sakız ve Rodos adalarını fethetti. 

Bizans’ın oyununa gelen I. Kılıçarslan, Çaka Bey’i öldürttü. 







Diğer beylikler


                           
TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ (1077-1308)

Türkiye Selçuklularının kurucusu 
Süleyman Şah Dönemi (1077-1086): 
☝Türkiye Selcuklu Devleti’nin kurucusudur.
☝Alp Arslan Selçuklu ailesinden Kutalmış oğullarını Anadolu’nun fethiyle gorevlendirdi. 
☝Kutalmış’ın oğulları Süleyman Şah, Mansur ve Alp İlig Bizans’ın iç karışıklıklarından yararlanarak ☝Urfa, Konya, Afyon ve Kütahya’yı ele geçirdiler. 
☝Süleyman Şah bir sure sonra Marmara Bolgesi’ne hareket ederek 1077 yılında İznik’i fethetti. 
☝Süleyman Şah, İznik merkez olmak üzere Devleti’ni kurdu (1077). 
☝Selcuklu Sultanı Melikşah ona bir ferman gondererek hükümdarlığını onayladı. 
☝Anadolu’da hâkimiyet alanını genişletmek isteyen Süleyman Şah, bu doğrultuda Anadolu’nun güneyine sefere çıktı. 
☝Tarsus, Adana ve Antakya’yı fethetti (1084). 
☝Daha sonra Halep’e yöneldi. Ancak bu durum Melikşah’ın, kardeşi Suriye Meliki Tutuş ile arasının açılmasına neden oldu. Halep yakınlarında yapılan savaşta Süleyman Şah yenildi ve savaş meydanında öldü (1086).


☝Süleyman Şah’ın ölümünden sonra Selcuklu Sultanı Melikşah, Turkiye Selcuklu Devleti’ni kendine bağlamak amacıyla Süleyman Şah’ın oğlu Kılıçarslan’ı İsfahan’a götürdü. 
☝Türkiye Selcukluları 1086- 1092 yılları arasında hükümdarsız kaldı.
☝Bu süre zarfında ülkeyi Süleyman Şah’ın naip olarak görevlendirdiği Ebülkasım ( sonra Ebülgâzi)  yönetmiştir.
Süleyman Şah'ın mezarı (Caber kalesi) Türk toprağı sayılır.


I. Kılıçarslan Dönemi (1092-1107)
☝1092 yılında Selcuklu Sultanı Melikşah’ın ölümü üzerine I. Kılıçarslan, İznik’e gelerek devletin idaresini ele aldı (1092).
☝Devlet otoritesini sağladıktan sonra Bizans üzerinde baskı kurdu. (Bizans ile mücadele Süleyman Şah döneminde başladı.)
☝İstanbul’u fethetmek isteyen Çaka Bey’in kızı ile evlendi.
☝I. Kılıc Arslan’la bir ittifak yapan Bizans, onu Çaka Bey’e karşı kışkırttı. Bizans’ın kışkırtmaları sonucu Çaka Bey’in güclenmesini kendi devleti açısından tehlikeli bulan I. Kılıç Arslan, Çaka Bey’i öldürttü. Böylece Bizans baskıdan biraz olsun kurtuldu.


☝Malatya’yı kuşattığı sırada Haclıların İznik’i kuşattığını öğrenince batıya döner.
☝Kalabalık Haclı kuvvetleri karşısında tutunamayarak devletin merkezin İznik’ten Konya’ya taşımak zorunda kaldı. 
☝Haçlılara çok büyük kayıplar verdirdi. 
☝Haçlılar çok zorlanarak Antakya ve Urfa şehirlerini alabildiler.


Muhammed Tapar dönemi Büyük Selçuklu
☝I. Kılıçarslan, Haçlılarla yaptığı savaşlardan sonra tekrar Malatya’ya yönelerek şehri Danişmentlilerin elinden aldı. 
☝I. Kılıçarslan Musul’u da ele geçirince Büyük Selçuklularla arası açıldı. 
☝Buyuk Selçuklu Sultanı Muhammed Tapar, Emir Çavlı komutasındaki bir orduyu I. Kılıç Arslan’ın uzerine yolladı. Yapılan savaşı I. Kılıç Arslan kaybetti. 
☝Atıyla Habur Nehri’ni geçmek isterken de boğularak öldü (1107).


I. Mesut Dönemi (1116-1155): 
☝I. Kılıçarslan’ın olumunden sonra bir süre sonra iktidar boşluğu yaşayan ülkeyi  I. Mesut kısa surede devleti toparladı.
☝Danişmentlilerle yaptığı mucadeleler sonucunda Ankara, Kastamonu ve çankırı’yı ele gecirdi. 
☝Bizans İmparatoru Manuel Komnenas ile yaptığı savaşta Bizans’ı ağır bir yenilgiye uğrattı.
☝Bu sırada II. Haçlı Seferi’nin başlaması uzerine Bizans’la bir antlaşma yaparak Antalya ve çevresini Bizans’a bırakmak zorunda kaldı. 
☝Yaptığı savaşlarda Haçlılara ağır darbeler vurdu. Maraş, Antep ve Sivas’ı ele gecirdi. 
☝Malatya Danişmentlilerinin varlığına son verdi. 

TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ’NİN YÜKSELME DÖNEMİ
II. Kılıçarslan Dönemi (1155-1192): 
☝I. Mesut’un ölümünden sonra kardeşleriye yaptığı taht mücadelerini kazanan II. Kılıçarslan devletin başına gecti. 
☝Türkiye Selçuklularının taht mücadelerinden faydalanmak isteyen Bizans ve Danişmentliler ittifak kurarak saldırıya gectiler. 
☝II. Kılıçarslan ilk olarak Danişmentliler uzerine yurudu. Kayseri, Elbistan, Tokat, Niksar ve Sivas’ı ele gecirerek Danişmentlilerin Sivas koluna son verdi.


Miryokefalon Savaşı (1176): 
☝Bizans İmparatoru Manuel Komnen, Türkleri Anadolu’dan çıkarmak icin harekete gecti. 
☝Büyük bir ordu ile Miryokefalon’da Türkiye Selçuklu Devleti’ne saldırdı. 
☝Yapılan savaşı II. Kılıçarslan kazandı. 
☝Bizans imparatoru barış istemek zorunda kaldı. Yapılan antlaşmaya göre Bizans;
1.Türkiye Selçuklu Devleti’ne savaş tazminatı odeyecek, (100.000 altın)
2.Eskişehir ve civarındaki kalelerini yıkacaktır. (Sublaion ve Dorylaion )


Miryokefalon Savaşı sonuçları 
1.Anadolu kesin olarak Türk yurdu haline geldi.
2.Anadolu’ya Türklerin yurdu anlamına gelen “Türkiye” ifadesi kullanıldı.
3.Batı Anadolu’da Türk nüfusu arttı
4.Anadolu’dan gecen ticaret yollarının denetimi buyuk ölcude Turkiye Selcuklu Devleti’nin eline gecti.
5.Bizans Turkleri Anadolu’dan atamayacağını anladı. Elindeki mevcut toprakları koruyabilmek icin savunmaya çekildi.
5.Avrupa’da buyuk bir endişe yaratan bu zafer, III. Haçlı Seferi’nin yapılmasına neden oldu.

II. Kılıçarslan dönemi
☝II. Kılıçarslan ölmeden önce ülkeyi onbir oğlu arasında paylaştırdı. Ancak bu durum II. ☝Kılıçarslan’ın çocukları arasında taht kavgalarına neden oldu. 
☝Bu karışıklıklar sırasında III. Haçlı Seferi başladı. 
☝Haçlılar, Turkiye Selçuklularının iktidar kavgalarından yararlanarak Konya’yı ele geçirdiler. 
☝Bu karışık durumdan kurtulmak isteyen II. Kılıçarslan Konya’yı Haçlılardan geri aldı.

II. Kılıç Arslan'ın memleketi paylaşımı
Kutbüddin Melik Şah’a Sivas ve Aksaray’ı, 
Rükneddin Süleyman Şah’a Tokat ve Karadeniz’e kadar uzanan toprakları, 
Muhyiddin Mesud Şah’a Ankara merkez olmak üzere Çankırı ve Eskişehir’e kadar uzanan bölgeyi, 
Nûreddin Mahmud Sultan Şah’a Kayseri ve civarını, 
Mugīsüddin Tuğrul Şah’a Elbistan’ı,
Muizzüddin Kayser Şah’a Malatya’yı, 
Nâsırüddin Berkyaruk Şah’a Niksar ve Koyulhisar’ı, 
Nizâmeddin Argun Şah’a Amasya’yı, 
I. Gıyaseddin Keyhüsrev
Sencer Şah’a Ereğli’yi, 
Arslanşah’a Niğde’yi, 
en küçük oğlu Gıyâseddin Keyhüsrev’e merkezi Uluborlu (Borgulu) olmak üzere Konya’nın doğusundan Kütahya’ya kadar uzanan toprakları

I. Gıyaseddin Keyhüsrev dönemi( 1192-1196, 1205-1211) 
☝Kardeşlerine üstünlük sağlayıp hükümdar olsa da kardeşi II. Süleyman Şah onu tahttan indirdi. 
☝II. Süleyman Şah’ın ölümünden sonra tekrar sultan oldu. 
☝Antalya’yı alarak devletin Akdeniz’e ulaşmasını sağladı. 
☝Antalya deniz ticaretinde önemli merkez haline geldi. 
☝Ticarette tüccarlara vergi indiriminde bulundu. 


                                                                                    II. Süleyman Şah(1196-1205) 

☝Erzurum’u ele geçirerek Saltuklu beyliğine son verdi. 
I. İzzeddin Keykavus dönemi(1211-1220) 
☝ Sinop ele geçirilerek burada tersane (gemi yapım yeri) kuruldu. 
☝Bazı devletlere ticari ayrıcalık verdi.






I. Alaaddin Keykubat dönemi (1220-1237) 
☝TSD’nin en güçlü dönemidir. 
☝Alanya ele geçirildi. 
☝Sinop’ta hazırlanan donanma ile Suğdak ele geçirildi.
Büyük Selçuklukar ve Türkiye Selçukluları

Anadolu ve Karadeniz'in çevresinde Selçuklu sultanları fetihleri

ANADOLU’DA MOĞOL TEHLİKESİ
Yassı Çemen Savaşı: 
☝Tarih:1231
☝Taraflar: TSD ve Harzemşahlar
☝Komutanlar: I. Alâeddin Keykûbat ve Celâleddin Hazemşeh
☝Nedeni: Harzemşahların kendilerine yurt arama istekleri


Yassı Çemen Savaşı: 
☝Moğolların önünden kaçan Harzemşah devleti hükümdarı Celaleddin Harzemşah Anadolu’ya saldırır. 
☝Bunun üzerine Harzemşahları TSD sultanı yenilgiye uğrattı. 
☝Moğollar ile TSD sınır komşusu oldu.



Yassı Çimen savaşı sonrası Sultan’ın Moğollara önlemleri:
1.Komşu devletlerle ittifak antlaşmaları yapar. 
2.Sınırlara askeri kuvvet gönderir. 
3. Sınırlardaki sur ve kaleleri onarır. 
Cengiz Han'dan sonra Moğollar 



Cengiz Han'dan sonra Moğollar 4'e ayrılır:
1. Altın Ordu
2. Çağatay
3. İlhanlı
4. Kubilay/ Büyük Han


A.Sayfa 28’deki etkinlik yapılacak (tablo halinde kitaba yapabilirsiniz)
B. Aşağıdaki soruları yanıtlayınız veya cümlelerde verilen boşlukları doldurunuz. ((SORULARI DA CEVAPLARI DA DEFTERE YAZINIZ..))
1.Anadolu Türk tarihinin başlangıcı kabul edilen savaş …………………………..’tir.
2.Anadolu’dan, Türkiye olarak bahsedilmeye başlanan savaş ……………………………’dur.
3.Türkiye Selçuklu devletinin kurucusu …………………………………………..’tır.
4.Türkiye Selçuklularının ilk başkenti …………………’tir. İkinci başkenti ise ……………..’dır. 
5.İlk Türk denizcisi olan Çaka Bey’i öldürten Türkiye Selçuklu sultanı ………………………………………………’dır.
6.Harzemşahlar, …….…………………..savaşıyla mağlubiyete uğratıldılar.
7.Türkiye Selçuklu Devleti’nin en güçlü dönemi ……………………………………………………………  dönemidir.
8.Türkiye Selçuklu Devleti’nin tek deniz aşırı seferi …………………………………..’tır.
9.Moğol imparatorluğu, Cengiz Han’dan sonra kaç kısma ayrılır, hangileridir?
10.Yassı Çimen Savaşı kimler arasında yapıldı? Önemi nedir?
11.Selçuklu sultanları neden limanları ele geçirmek istemişlerdir?
12.I. Alaeddin Keykubat Moğollara karşı hangi önlemleri almıştır?
13. Miryokefalon savaşı kimler arasında yapılmıştır, sonuçları nelerdir?

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

TÜRKİYE TARİHİ-1

TÜRKİYE TARİHİ'NİN ŞU KISIMLARI VARDIR:  1. İLK BEYLİKLER DÖNEMİ (İşlendi) 2.«TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ» DÖNEMİ 3. OSMANLI DEVLETİ  4. TÜ...