f. Ananke grubu uyduları
HARPALYKE
·
Klymenos,
Arkadi krallarından biridir. Kendi öz kızı olan Harpalyke ile ensest ilişki
yaşadıktan sonra kızı Harpalyke'yle Alosor diye biriyle evlendirdikten sonra pişman olup kızını
tekrar kendine aldı. Harpalyke bu ahlaksızlığa tahammül edemeyerek babasından
olan oğlunu ve kendi kardeşlerini katlederek babası olan Klymenos’a onları
yedirdi. Kral neyin etini yediğini
sorunca kızı gerçeği söylemiş buna dayanamayan kral kızını öldürüp ardından
intihar etmiştir.Klymenos;Arkadia'lı krallardan biri olup kendi kızı
Harpalyke'yle ensest ilişkisi oldu. Baştanrı Zeus bu kızın durumuna ve tabi
kızla ilişki yaşadıktan sonra üzüldüğü için onu Chalcis adı verilen bir gece
kuşuna dönüştürdü.
HERMİPPE
·
Sicilya çevresinde yer alan
Lipara adasında bir mağarada yaşayan Aeolus; Boreeas, Notos, Zephyros ve Euros
denilen dört rüzgara hükmediyormuş. Aeolus’un ikiz kardeşi Boeotia ise
Hermippe’nin babasıdır.
·
Aeolus,Tyrrhenia denizine
gidip Lipara kolonisini kurmuştur. Boeotia, güney Teselya’ya gidip Boeotia’yı
kurmuştur.
· Boeotia’nın kızı olan Hermippe Zeus ve İsonoe’nin oğlu Orchomenus ile evlenmiş olsa da bazı kaynaklarda Hermippe’nin Zeus’un eşlerinden biri olduğu ve Zeus’un Orchomenus’un bu aşktan doğduğu yazılıdır.
Fransız ressam William-Adolphe Bouguereau(1825-1905)’in Hermippe'si
·
Hesiodos’a göre, Zeus (Jüpiter) Okeanos’un kızı
Eurynome ile evlendi. Bu evlilikten “üç güzeller” olarak
nitelendirilen Kharitler doğarlar.Kharitlerin sayısı genellikle
üç olarak bilinse de sayıları konusunda farklı görüşler de vardır. Bunların
adları Aglaie, Euphrosyne ve Thalia’dır.
Bu tanrıçaların görevleri insanların ve tanrıların içine neşe ve sevinç göndermeleridir. Aynı
zamanda büyük tanrılarla Olimpos dağında ikamet ederlerdi. Kharitler aynı
zamanda sanat işleyen ve tanrılarla insanlar arasında yaratıcılık da doğurmakla
görevli tanrıçalardır.
·
Başka kaynaklarda bu kharitlerin adlarının Eurydome, Eurymedousa
ve Euanthe’dir. Euanthe, Jüpiter’in bu uydusuna verilen ad
budur.
·
Kharitlerin
alternatif adları şunlardır:
1. Damia(dünya ana),
2. Auxesia(bahar büyümesi)
3. Cleta(ünlü)
4. Phaenna(parlak)
5. Hegemone(lider)
6. Peitho( ikna)
7. Pasithee(Pasithae, rahatlama)
8. Charis(zerafet)
9. Kale(Cale, güzellik)
Fransız heykeltraş olan James Pradier(1790-1852)’in “üç güzeller” eseri
·
Pasithee,
büyük tanrıça Zeus’un karısı Hera yaptığı anlaşma gereği Uyku tanrısı; Erobos
(karanlık) ve Nyks(gece)’in oğlu olan Hypnos (Hipnos) ile evlendirmiştir.
Meditasyon, gevşeme hallerinin
tanrıçasıdır. Zeus’un kızların biri olduğu düşünümektedir.
·
Afrodit
ile kharitlerden Pasithea, Cale(Kale)ve Euphrosyne güzellikleri konusunda
yarıştıkları bazı kaynaklarda yazılıdır.
·
Hegemone’nin bitkilerin yetişip çiçeklenme ve meyve
vermelerini sağlama görevi de vardır.
MNEME ve AOEDE
·
Musalar (Müzler), Yunan mitolojisinde ilham tanrıçaları olarak
bilinirler. Yunan inancında çok saygın yeri olan ilham perileri olarak da
bilinirler. Bilinen ve yaygın musalar öncesi kadim musalar da vardır: Bunlar; Melete(meditasyonun
tanrıçası), Aoede(veya Aiode,
şarkının tanrıçası)ve Mneme(bazı
kaynaklarda Mnemesyone)’dir.
·
Bu kadim veya Titan musalardan Mneme ise belleği temsil eder.
Efsanelere göre; Zeus, Mneme ile dokuz gün birikte olur. Bu her geceyi temsil
eden bir musa doğmuştur ki bu musalar ünlü olan Olimposlu ve ikinci kuşak
musalardır: Bunlar ve görevleri şunlardır:
1. Eurpe (müzik),
2. Kleio(tarih)
3. Erato (şarkı)
4. Kalliope(destan ve epik şiir)
5. Thalia(komedya)
6. Melpomene(tragedya)
7. Urania(gök bilimi)
8. Terpsikhore
(dans)
9. Polyhmnia( pandomim ve kutsal şiirler)
·
Bunların dışında üçüncü kuşak musalar da vardır. Apollon’un
kızları Kephiso, Apollonis,
Borysthenis, Nete, Mese, Hypate’den
oluşmaktadır.
·
Musaların mitolojide birinci derecede hşkayeleri olmayıp
genellikle tanrılara ait şenlik ve sofralarda şarkı söyleyip neşe veren
varlıklar olarak bilinirler.
·
(Mneme Ananke grubunda yer
alırken Aoede Pasiphae grubunda yer almaktadır.)
Mitolojik kadınları çizmesiyle ünlü olan John William Waterhouse (1849-1917)’un “The Siren” adlı tablosu
PRAXİDİKE
·
Adli ceza tanrıçası ve intikam alıcı olarak bilinir. Aynı
zamanda Zeus’un kızı ve Hades’in karısı olan Persephone’nin diğer adlarından
biridir.
ANANKE
· Adrestea’nın annesi olup ihtiyaç, zorunluluk ve kaderin tanrıçası sayımaktadır. Klasik Yunan mitolojisinin kadim tanrılarındandır. Anank, Romalılar tarafından Necessitas olarak adlandırılır.
THELXİNOE
·
Antik çağ yazarı Homeros’un Odysseus kitabında belden
aşağıları balık, belden yukarıları kadın va kuş gibi kanatları olan anlatılan
Sirenler yani deniz kızları vardır. Sirenlerin, “deniz kızları”ndan farkları
kuyruklarının çift olmasıdır.
·
Sirenler, güzel sesli olup denizcilerin kulaklarına çok güzel
gelen şarkılar söyleyerek onları çıldırtırak kendilerine çeker ve onları
yerlermiş. Odysseus, bu sirenlerden arkadaşlarının kulaklara mum eritirek
onları kurtarmış kendisi de kendisini arkadaşlarına gemi direğine bağlatarak
onlardan kurtulmayı başarmıştır.
·
İşte bu sirenleren en bilinen adları başta Thelxinoeolmak
üzere; Thelxiepia, Thelxiope, Molpe, Aglaophonos, Aglaope, Pisinoe, Peisinoe, Ceysi, Parthenope, Ligeia, Leucosia, Raidne ve Teles’tir.
EUPORİE ve ORTHOSİE
·
Mitolojide bolluk ve refah
tanrıçaları olarak kabul edilir. Üçüncü nesil Horalardandır.
·
Zeus, Olimpos ve Titanların savaşından galip geldikten sonra
adalet tanrıçası sayılan Themis ile evlenmesinden Hora denilen kızlar ortaya
çıkar.Themis’in kızları olan Horalar evrende düzenin sağlanmasından sorumlu
hale geldiler. İlk Horalar üç tanedir:
1. Dike (Iustitia, hak
ve adalet tanrıçası) ölümlü olarak doğduğu düşünülmüş olup yeryüzünde insanlar
arasında yaşadığı tasvir edilir. Fakat Zeus, bu durumun mantık dışı olduğunu
görünce onu Themaiden denilen takım yıldızı ollarak gök yüzüne almıştı
2. Eunomia(düzen ve
iyilik tanrıçası)’nın farklı kaynaklarda Hermes ve afroditin kızı olduğu
belirtilmiştir.
3. Eirene,(barış ve refah
tanrıçası)’dir. Romalılarda Pax olarak bilinir.
·
Roma dönemlerinde ünlü imparator Augustos’un azatlısı
olan Hyginus tarafından yeni Horalar da
eklenir. Bunlar:
1. Pherusa, çiftlik
işlerinden sorumlu
2. Euporie, bolluk tanrıçası ve
3. Orthosie, refah tanrıçasıdır. Bunlar Jüpiter’in uydularından ikisine
adlarını vermişlerdir.
İOCASTE
·
Jüpiter’in
uydularından birine adını veren İocaste mitolojide Sophkles'in "Kral
Oidipus" eserinde adı geçer.
·
Kral
Oidipus, Korinthos*, denilen mavi ve yeşil renkli kasabada bir kahinden baba
katili olacağını öğrenince kehanetin gerçekleşmesini engellemek için baba
ocağını terk eder.
·
Babası
olan Polybos’a zarar vermeyeceğini düşünen Oidipus üç yolun
birleştiği bir yere gelir. Arabadakilerin yoldan çekil uyarısına
sinirlenen Oidipus, araba sürücüsü ve yanındakileri acımadan katleder.
Katliamdan sadece bir köle kaçar.
·
Oidipus,
Thebai şehrine gelir. Thebai şehir devletinin öldürülen kralı Laios’un dul
karısı İokaste’nin kalbine girerek onunla evlenir ve Thebai’nin kralı
olur.
·
Bu
evlilikten Eteokles ve Polyneikes adlı iki erkek
ve Antigone ve İsmene adlı iki kız çocuk sahibi olur.
Yıllar böyle sürüp giderken Korinthos’tan bir haberci gelerek Polybos’un
öldüğünü söyler. Kehanetin gerçekleşmediğini düşünen Oidipus sevinmeye başlar.
·
İokaste’nin
kardeşi Kreon aynı zamanda Oidipus’un danışmanıdır, Thebai şehir devletinin
eski kralı Laios’un şüpheli şekilde öldürüldüğünü düşünmektedir.
Olayın araştırılmasını Oidipus ister. Kreon üç yolun birleştiği
yerden kaçan köleye ulaşır.
·
Gerçekler
çorap söküğü gibi ortaya çıkar. Oidipus, gerçek babası olan Laios,
çocuğu olunca kehanet gerçekleşmesin diye öldürülmesini emreder. Fakat minik
bebeğin haline acındığı için bebek çocuğu olmayan Polybos’a verilmiş,
Oidipus’un da kehanetten haberi olduğundan o da Polybos’u terk ederken yolda
karşılaştığı gerçek babası olan Laios’u öldürmüş ve onun dul karısı aynı
zamanda annesi olan İokaste ile evlenmiş ondan çocukları olmuştu. Bu olaylardan
etkilenen İokaste, kendini asarak intihar etmiş, Oidipus, kendi gözlerini kör
edip Thebai şehrinden de ayrılarak sefil bir hayat yaşamaya başlar.
·
Korinhtos,
Yunanistan’da Kıta Yunanistan’ı ile Peleponnes (Mora) yarımdasını birbirine
bağlayan yerdir. Efsaneye göre bu beldenin bahtı kara uyanık ve Zeus’un
cezalandırdığı ilk ölümlü kral Ailolos’un oğlu Sysyhus, Zeus’un kartal şekline
girerek ırmak tanrı Asopos’un kızı Aigina’yı kaçırmıştır. Kral Sysyhus, ırmak
tanrı Asopos’a şehre bir kaynak suyu bahşiş etmesi karşılında Aigina’yı
kaçıranın Zeus olduğunu söymesi üzerine Zeus, Sysyhus’a Olimpos öncesi kadim
ölüm tanrısı olan Thanatos’u gönderir. Sysyhus, ölüm tanrısını zincire
bağlayınca hiçkimse ölmemeye başlar. Yer altı tanrısı Hades bu sefer
homurdanmaya başlar. Zeus bu sefer oğlu Savaş tanrısı Ares’i Sysyhus’un üzerine
gönderir. Ares, Sysyhus’u yense de Sysyhus, uyanıklığı sayesinde karısına ölen
hiç kimseye tören yapılmamasını emrettiği için ölüler diyarına kimse uğrayamaz
olur. Hades’in araya girmesiyle Sysyhus serbest bırakılır. Ama Sysyhus
nihayetinde bütün ölümlüler gibi o da Hades’e gitmek zorunda kalır. Bu sefer
Sysyhu’un cezası kesilmiştir. Sysyphus devasa bir kayayı dağın
tepesine çıkarmakla cezalandırılır. Kayayı tam tepeye ulaştırdığı anda, dev
kayanın dağın eteklerine doğru yuvarlanmaya başlamar. Sysyphus ise
sonsuza kadar yine kayayı dağın tepesine çıkamaya devam eder.
THYONE
·
Thebai krallarından biri olan Kadmos’la Savaş tanrısı Ares
(Romalılarda Mars) ile güzellik tanrıçası Aphrodite’inn kızı olan Harmonia’dan
bir oğlan dört kız dünyaya gelir, bunlar;oğlan olan Polydorus,kızlar ise İno, Autoe, Agaue ve Semele’dir. Thyone,
Thebai prensesi Semele’nin diğer adıdır.
·
Kadmos, öldükten sonra Zeus tarafından yılana dönüştürülür.
·
Semele’nin mitolojideki adı genellikle onun oğlu Dionysos(
Bacchus) ile bilinir. Çok güzel bir kız olan Semele baştanrı Zeus’un aklını
başından alır. Zeus’u kıskanan tanrıça Hera, yaşlı bir kadın kılığına girerek
Kadmos’un kızını bulur ve Zeus’un bütün ihtişamıyla kendisine de görünmesinin
onun hakkı oladuğunu söyler. Semele, Zeus’tan ona görünmesini dileyince Zeus’un
ateş yakan görüntüsüne dayanamayıp yanar. Bu sırada altı aylık olan oğlu
Dionysos’u annesinin karnından alan baştanrı Zeus onu kalçasına koydu.
Dionysoseus’un kalçasından dünyaya gelir.
HELİKE
·
Yunan mitolojsinde perilerin sayıları belirsizdir.
Helike,Dryads ve Meliai en ünlüleridir.Helike, söğüt perileri (nymphs) arasında
yer alır. Mitolojik hikayelerde genellikel güzellikleri nedeniyle konu
edinirler. Tanrılar içeceği ambrosidan içtikleri için de uzun yaşarlar.
·
Jüpiter’in uydusuna adı verilen Helike,
Baştanrı olan Zeus(Jüpiter) Girit adasında henüz bebek iken kendisine bakan iki
periden birinin adıdır.
EUPHEME
·
Eupheme, övgü, alkış, zafer sevinçleri ve alkışlarından
oluşan dişi bir ruhtur. Kız kardeşleriyle birlikte Charites’in üyesi kabul
edilir. Charites’ler “üç güzeller” olarak bilinip Zeus ile Eurynome’nin
çocuklarıdır. Bunların adları;
Thalia(çiçeklenme), Euphrosyne(neşe), ve Aglaie (parlak). Bunlardan
Aglaie Zanaat tanrısı Hephaistos ile evlenmiştir.
·
Eupheme, Yunan mitolojisinin alay tanrısı olan Momus’un zıttı
olarak da tasvir edilir.
·
Bazı kaynaklarda Eupheme’nin Hephaistos ile Aglaie’nin
kızları olduğu söylenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder