ROMA TARİHİ -32/ İKİNCİ TRİUMVİRLİK

 

·         İkinci Triumvir'lik

·         Gaius Julius Caesar’ın öldürülmesinden sonra Roma’da yönetim krizi başladı. Caesar taraftarları mı yoksa Caesar karşıtları mı kazanacaktı sorusunun cevabı belli değildi. Her yerde endişe hâkimdi. MÖ 44 yılı consul’lüklerini Caesar ve Marcus Antonius paylaşıyordu. Gaius Julius Caesar’ın öldürülmesinden sonra onun yerine Publius Cornelius Dolabella gelmiştir. Marcus Antonius önce dictatorluğu kaldırdı.

 Publius Cornelius Dolabella (MÖ 70- MÖ 43

·         Caesar’ın katilleri Brutus ve Cassius ise Roma’yı terk etmişlerdi. Bu arada Caesar’ın 18 yaşındaki yeğeni Caesar Octavius (Octavianus) Roma’ya geldi. Gaius Julius Caesar, oğlu olmadığı için yeğeni Octavianus’u evlat edinmiş ve kendine vâris bırakmıştı. Bu arada MÖ 43 yıl consul’leri Hirtius ve Vibius Pansa ile Octavianus, Antonius’a muhalefete başladılar. Hatta Senatus da Antonius’a savaş ilân etti. Mutina mevkiinde yapılan savaşta Antonius yenildi. Ancak daha sonra Octavianus, Antonius ile yakınlaşmış ve bir süre sonra da Octavianus, Antonius ve Lepidus beş yıl için ikinci Triumvir’liği oluşturmuşlardır (M.Ö. 43-38 yılları arası).

·         Birinci Triumvir’lik gizli bir anlaşmaya dayalı olmasına rağmen ikinci Triumvir’lik anlaşmasının devletin bekası için yapılmış olduğu ilân edildi. Bu üç devlet adamı Caesar’ı öldürenlere ve onun karşısında olanlara karşı bir savaş başlatma kararı almışlardır. Caesar’a karşı olanların adları listeler halinde ilân edilerek (proscriptio) ödül karşılığı öldürülmeleri istendi. Bu yolla pek çok senatör ve atlı sınıfı üyesi öldürüldü. Caesar’a karşı yazıları ve söylevleriyle dikkat çeken ve o sıra senatör olarak görev yapan ünlü Romalı hatip ve yazar Cicero da öldürülenler arasındaydı.

·        Philippi Savaşı:Doğu Makedonia’daki Philippi mevkiinde yapılan savaşta, Antonius ve Octavianus, Caesar katilleri olarak bilinen Cassius ile Brutus’u yenilgiye uğratmışlardır (M.Ö. 42); önce Cassius sonra da Brutus intihar etmiştir. Ancak, Philippi savaşından sonra Octavianus ile Antonius’un arası açıldı. O sırada Perusia kentinde bulunan Antonius, Octavianus’un kuvvetleri tarafından kuşatıldı ve Antonius teslim oldu (M.Ö. 40). Octavianus her şeye rağmen Antonius’u affetmiş ve onu İtalya’ya legatus (legat) olarak göndermiştir. Fakat o, Mısır’da bulunan kraliçe VII. Kleopatra’nın yanına gitmiştir. Daha sonra Octavianus ile Antonius tekrar karşı karşıya gelmişler ancak Güney İtalya’daki Brindisi kentinde yapılan anlaşmayla Octavianus’un Batı’nın; Antonius’un da Doğu’nun hâkimi olduğu kararlaştırılmıştır (M.Ö. 40). Böylece Roma devletinin idaresi ikiye bölünmüş oldu. Bir süre sonra eski triumvir’ler, Octavianus, Antonius ve Lepidus anlaşmayla triumvir’liklerini yenilediler (M.Ö. 37-33).

Philippi savaşının yapıldığı  konum

·       Actium  Savaşı:  Octavianus, Antonius ve Cleopatra'ya karşı ancak, çok geçmeden triumvir’lerin arası yeniden açıldı. Octavianus politik manevralarla Senatus’u ve Roma halkını o sırada Mısır’da Kleopatra’nın yanında bulunan Antonius’a karşı kışkırttı ve Roma’da hava tamamen Octavianus lehine döndü; Octavianus M.Ö. 31 yılı consul’ü de seçildi. Bundan böyle, Antonius, Roma’nın düşmanıydı ve yok edilmeliydi. Senatus, Kleopatra ve Antonius’a savaş ilân etti. Her iki taraf da savaş hazırlıklarına başladı. Antonius, Mısır donanmasının desteğine de güveniyordu. Yunanistan’ın batısında, Adriyatik kıyısındaki Actium (Yun. Aktion) mevkiinde her iki tarafın donanmasının taktik ve manevralarla meşgul olduğu bir sırada, Kleopatra ile Mısır donanmasının savaş alanını terk ettiğini gören Antonius savaşa girerse kaybedeceğini düşünmüş ve Aleksandreia’ya (İskenderiye) kaçmıştır (M.Ö. 31).

Actium savaşının yapıldığı yerin konumu

·         Octavianus, Antonius ve Kleopatra’yı izleyerek Mısır’a gelmiş ve Aleksandreia’yı (İskenderiye) kuşatmıştır. Kleopatra’nın Octavianus ile anlaşma çabaları sonuç vermedi. Yapılan çatışmada Antonius öldürülmüş (bir görüşe göre de intihar etmiştir), Kleopatra ise intihar etmiştir (MÖ 30). Cleopatra’nın Caesar’dan olan oğlu (Kaisarion) ile Antonius’un oğlu da öldürüldüler. Octavianus büyük bir törenle MÖ 29’da Roma’ya döndü; artık Akdeniz dünyasının gerçek ve tek lideriydi.