"Bir ülkenin gençleri refahın güvencesidir." BENJAMİN DİSRAELİ: AVRUPA BİRLİĞİ VE GENİŞLEMESİ

AVRUPA BİRLİĞİ

· Avrupalı devletler;

1. aralarındaki savaşlara son vermek ve bütünleşmek

2. SSCB’nin yayılmasını önlemek

3. aralarındaki dayanışmayı artırmak

için bir araya gelmişlerdir.

Schuman Bildirisi

· Birliğin temeli ise 9 Mayıs 1950 tarihinde Fransız Dış İşleri Bakanı Schuman’ın yayımladığı bir bildiri ile atılmıştır.

· Fransız-Alman kömür ve çelik üretiminin bir bütün olarak bir araya getirilmesini öngörür.

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu

· Bu girişim sonucunda Fransa, F. Almanya, Belçika, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda’nın katılımıyla Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kurulmuştur (18 Nisan 1951)

Roma Antlaşması

· 1957’de Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu kurulmuştur.

· Buna göre,

ü Gümrük birliği sağlanacaktır.

ü Ortak tarım ve ulaşım politikası düzenlenecektir.

ü Üyeler arasında insan, hizmet ve sermaye geçişi serbestisi sağlanacaktır.

ü Ekonomik ilerleme için Avrupa Yatırım Bankası kurulmalıdır.

ü İşçiler için Avrupa Sosyal Fonu oluşturulacaktır.

ü Topluluk ülkeleri arasında gümrük vergileri, planlandığı gibi 1 Temmuz 1968'de kaldırılmıştı.

ü 1973 ve 1979'daki iki petrol krizi, üye devletlerin birbirlerine karşılıklı destek vermelerini sağladı.

ü 7 Şubat 1992'de imzalanan ve Kasım 1993'teyürürlüğe giren Maastricht Antlaşması ile Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliği adını aldı.

ü Günümüzde AB'ye üye ülkeler arasındaki kalkınmışlık farklarını ortadan kaldırmak için kurulan fonlarla ülkelere ekonomik yardım yapılmaktadır.

ü Aday ülkelerin AB ekonomik normlarına uygun hale gelebilmesi için de destek sağlanmaktadır.

ü Avrupa Birliği şu anda yirmi sekiz bağımsız devletten oluşmaktadır. (son üye Hırvatistan)

· Maastricht Kriterleri

· Ekonomik ve Parasal Birliğin (EPB) aşamaları , bu aşamalarda izlenecek ekonomik politikalarla bu politikaların uygulanması ile ilgili kararlar vardır.

· Söz konusu kriterler şunlardır:

ü Üyelerin yıllık ortalama enflasyon oranı az olmalı

ü Üye devletlerin bütçe açığı oranı, gayri safi yurt içi hasılasının % 3'ünü aşmaması gerekir.

ü Üye devletlerin kamu borcunun, gayri safi yurt içi hasılalarının %60‘ını geçmemesi gerekir.

ü Her üye devletin uzun vadeli faiz oranı fazla olmamalı

ü Üye devletlerin ulusal paraları, Avrupa Döviz Kuru mekanizmasının izin verdiği normal dalgalanma sınırları içinde kalmalıdır.

· Kopenhag Kriterleri 22 Haziran 1993

· Avrupa Birliğinin genişlemesinin Doğu Avrupa Devletlerini kapsayacağını kabul etmiş ve aynı zamanda adaylık için başvuruda bulunan ülkelerin tam üyeliğe kabul edilmeden önce karşılaması gereken kriterleri de belirtmiştir.

· AB, bu kriterlere uygun gördüğü birçok Doğu Avrupa ülkesini özellikle 2004 yılından sonra tam üyeliğe almıştır.

· Bu kriterlere göre aday ülkeler;

ü demokrasi,

ü hukukun üstünlüğü ,

ü insan hakları ,

ü azınlık hakları ve

ü işleyen bir piyasa ekonomisi alanlarında belirli bir seviyeye gelmiş olmalıdırlar.

AB ve Dünya

· Zamanla büyük bir ekonomik güç haline gelen AB, uluslararası problemleri çözme konusunda yeterli performansı gösterememiştir.

· Bu durumun nedenleri;

farklı siyasi, ekonomik çıkarların söz konusu olmasıdır.

Türkiye'nin AB Serüveni

Ankara Anlaşması ve Katma Protokol

· Türkiye, AET'nin kurulmasından sonra Temmuz 1959'da Topluluğa tam üyelik için başvurmuştur.

· AET tarafından verilen cevapta, Türkiye'nin kalkınma düzeyinin tam üyeliğin gereklerini yerine getirmeye yeterli olmadığı bildirilmiş ama üyelik şartları gerçekleşinceye kadar geçerli olacak bir ortaklık anlaşması imzalanması önerilmişti.

· Bunun sonucunda 12 Eylül 1963'te Ankara Anlaşması imzalanmıştır.

· Ancak Ankara Anlaşması, geçiş dönemi hükümleri ve tarafların üstleneceği yükümlülükleri belirten Katma Protokol (1973) öngörüldüğü şekilde uygulanamamıştır.

· AB ile başlangıçta sadece ekonomik olan sorunlar, Yunanistan’ın 1980'de Topluluğa tam üye olması ile siyasi boyut da kazanmıştır.

· Çünkü AB'ye üyeliğin kabulü için oy birliği şartı ve diğer üye ülkeler gibi Yunanistan'ın da veto hakkı vardır.

· Türkiye'nin Gümrük Birliğine Girişi

· Türkiye, 14 Nisan 1987’de tekrar AB'ye tam üyelik müracaatında bulunmuştur.

· AB Komisyonu tarafından 1989'da verilen cevapta, Gümrük Birliği sürecinin tamamlanmasını önerilmiştir.

· Süren müzakereler sonunda Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği , 1 Ocak 1996 tarihinde yürürlüğe girmiştir.(Dönem Başbakanı Tansu Çiller)

· Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin gelişmesinin Türkiye'nin siyasi ve ekonomik reformların sürdürmesine, Yunanistan ile iyi ve istikrarlı ilişkilere sahip olmasına ve Kıbrıs sorununun çözümü için BM gözetimindeki müzakereleri desteklemesine bağlı olduğu vurgulanmıştır.

· 15-16 Haziran 1998 tarihinde gerçekleşen AB Cardiff Zirvesi Sonuç Belgesi’nin genişleme ile ilgili bölümünde;

· adayların tam üyeliğe hazırlanma durumunu incelemek üzere kurulmuş olan gözden geçirme mekanizmasına Türkiye de dahil edilmiştir.

· HELSİNKİ ZİRVESİ

· 10-11 Aralık 1999 tarihlerinde Helsinki'de yapılan AB Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi'nde Türkiye, oy birliği ile Avrupa Birliğine aday ülke olarak kabul edilmiştir. (Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’tir. )

· Ülkemiz, Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programlarına “tam üye” olarak 1 Nisan 2004 tarihinden itibaren katılmıştır.

· AB fonları tarafından finanse edilen Socrates (Genel Eğitim), Leonardo da Vinci (Mesleki Eğitim) ve Gençlik programlarına ülkemizden büyük bir katılım olmuştur.

· Erasmus Eğitimi: Erasmus programı, üniversiteler arasında ülkelerarası işbirliğini teşvik eden eğitim programıdır.

AB ORGANLARI

ü AB KOMİSYONU

ü AP

ü ADALET DİVANI

ü AVRUPA KONSEYİ

ü SAYIŞTAY

ü EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY

1. AB KOMİSYONU

· AB Komisyonu üye devletlerce atanan 20 üyeden oluşan bir yürütme organıdır.

· Komisyon, Birlik politikalarını belirler.

2. AP (AVRUPA PARLAMENTOSU)