MISIR UYGARLIĞI

MISIR UYGARLIĞI

Antik Mısır ve Nil Nehri

ü  Kuzey Afrika ülkesidir. Nil nehri bu uygarlığın hayat kaynağıdır. Mısır, Nil’in akış yönüne göre Aşağı ve Yukarı Mısır olarak iki bölgeye ayrılmıştır.

ü  Batısı ve güneybatısı çöllerle kaplı olan bu ülkenin kuzeyi de Akdeniz ile çevrilidir. Doğusunda ise Kızıldeniz vardır.

ü  Bu yüzden Mısır uygarlığı istilaya fazla uğramamış, diğer uygarlıklardan etkilenmemiş ve kendine has orijinal bir uygarlık olarak ortaya çıkmıştır.

Devlet Yönetimi

ü  Mısır’da önce ‘Nom’ verilen şehir devletleri kurulmuştur.Bu durum önceleri siyasi birliklerinin olmadığını kanıtlar.

ü  Bu şehir devletleri ileride birleşerek “merkezi krallık” oluşturmuştur.

ü  Hükümdarlarına Firavun denilirdi. Firavunun emirleri tanrı buyruğu sayılmış, kendisine tanrı muamelesi yapılmıştır.

ü  Bu durum güçlü bir merkeziyetçi yapı ve teokratik (dine dayalı) devlet anlayışı olduğunun kanıtıdır.

Tarihte ilk kadın Firavun Hatçepsut

Ülke Yönetimi

ü  Mısır illere ayrılmıştı. Her ilin başında merkezden gönderilen bir vali bulunurdu.

ü  Bu durum merkezi otoritenin güçlendiğine kanıttır.

ü  Hukuk

ü  Mısır’da tanrı-kral anlayışının varlığı nedeniyle hukuk fazla gelişmemiş, Anadolu ve Mezopotamya gerisinde kalmıştır.

Din

ü  Mısır uygarlığı din ve inanışlar üzerine kurulmuştur. Mimarlık, heykelcilik, resim, edebiyat ve bilimsel çalışmalar kaynağını Mısır’ın dini inanışından almıştır.

ü  Bu inanışın en önemli unsuru “Ahiret inancı”dır. Yani öldükten sonra yaşamın devam ettiğine inanılmasıdır.

ü  Bu inanış:

ü  Anıt mezar mimarisini geliştirmiştir. Firavunlar için Piramit denilen anıt mezarlar halk için labirent denilen mezarlar yapmışlardır.

Mısır Medeniyetinin en büyük sanat eseri olan Piramitler

ü  Mısırda mimari sanatı dini etkisinde gelişme göstermiştir.

ü  Ahirette beden olarak da yaşayacaklarına inandıklarından cesedin dağılıp bozulmasını engellemek istemişlerdir.

ü  Bu da mumyacılığın gelişmesinde etkili olmuştur.

ü  Mumyacılık faaliyetleri de eczacılık, dişçilik ve cerrahlığın yani tıbbın gelişmesini sağlamıştır.

ü  Mısır’da bilimsel gelişimde dinin etkisi vardır.

Bilim ve Sanat

ü  Mısırlılar Hiyeroglif denilen resim yazısını kullanmışlardır. Bu yazı, ilk kez anlatılmak istenen eşyanın şeklinin çizilmesiyle bulunmuştur.

Mısır'ın Resim yazısı olan Hiyeroglif

ü  Tarım ürünlerinden alınan vergilerin hesaplanmasında Matematikten yararlanmışlardır.

ü  Nil nehrinin taşması Mısırlılar için çok önemliydi; çünkü böylece araziler sulanıyor ve tarım yapılabiliyordu.

ü  Nil’in ne zaman taşacağını merak etmeleri Astronomi biliminde gelişmelere sebep olmuş, böylece Güneş takvimini de bulmuşlardır.

ü  Taşmalar sonucu bozulan arazilerin eski sınırlarının tespit edilmesi çalışmaları da Geometri biliminin gelişmesine etki yapmıştır.

ü  İnsan ihtiyaçları, bilimsel çalışmaların ortaya çıkmasında etkili olmuştur.

Kadeş Antlaşması'nın orjinali Arkeoloji Müzesi'nde

Kadeş Savaşlarında kullanılan atlı arabalar

Mısır, Firavun II.Ramses döneminde Suriye egemenliği için Anadolu uygarlığı olan Hititlerle Kadeş Savaşı’nı yapmıştır.

Bu savaşın ardından yapılan Kadeş Antlaşması dünyada bilinen ilk yazılı antlaşmadır.

Örnek Soru

İlk Çağda Mısır’da mimari eserler daha çok taştan yapıldığı hâlde Mezopotamya’da kerpiç ve tuğladan yapılmış, taş, Mısır’a nazaran daha az kullanılmıştır.

Yalnız bu bilgiyle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

A) Mezopotamya taş işçiliği dalında Mısır’ın etkisinde kalmıştır.

B) Mezopotamya’da sanattan çok bilime önem verilmiştir.

C) Mezopotamya mimarisinde dinî duygu ve düşüncelerin etkisi olmuştur.

D) Coğrafi durum ve yaşayış şartlarının farklı olması sanatta etkili olmuştur.

E) Taşın mimaride kullanılması yapıların tarihî açıdan değerlendirilmelerini kolaylaştırmıştır.

                                                                                                                                                                          ÖSS 2008
Cevap: D