İBRANİ-İSRAİL/YAHUDİ TARİHİ II

Altı köşeli Davut yıldızı

 

Hakimler Dönemi ( MÖ 1200-MÖ 1030):
             İsrailoğulları düşmanlarıyla mücadele etme ihtiyacı hissettiklerinde askeri ve siyasi yeteneği olduklarına inandıkları kişileri başlarına getirirler. Bu geçici liderlere “hâkim” denilmişti. Yahudi tarihinde, Hz Yuşa’dan İbrani monarşisinin kurulduğu döneme kadar geçen döneme “hâkimler dönemi” denir. İsrailoğulları diğer toplumlarla mücadele ederlerken kendi aralarında da mücadele etmekten geri durmamışlardı.

Yuşa'nın kabrinin İstanbul'da olduğuna inanılır.

Hakimler döneminin ilk zamanlarında Yahudiler göçebe durumunda idiler. İki asır sonra Yahudiler yerleşik düzene geçmeye başlamışlardı.  Yahudiler, savaş dönemleri süreklilik gösterdiği için lidere ihtiyaç duydular. Kabilelerin dağınık olmasının getirdiği tehlikenin farkına varılmış ve ilk defa birliği sağlamak için MÖ 1020’da kral Bünyamin kabilesinden Saul dini lider Samuel tarafından  başa getirilmiştir.

 

·         Kral Saul (veya Müslümanlarca Talut, Şaul Ben Kiş) dönemi (MÖ 1030- MÖ 1004 veya 1047-1007): İlk Yahudi kralı olup Hâkim Samuel tarafından kral olarak belirlenmiş v e İsrail birliğini sağlamaya çalışmıştır. Kral Saul döneminde Gibeah’tır. Antik Filistinliler (Eski Ahit’te Kaftor/Keftiu yani Girit’ten göç eden Hint Avrupa kökenli halktır) ile yaptığı mücadelede hayatını kaybeder. Filistinlilerle yapılan savaşta Saul’un dört oğlundan üçü ölünce kral olarak İşboşet seçilmiştir.

·         İş boşet dönemi(MÖ 1007-MÖ 1005)  Saul’dan sonra başa geçen oğlu İşboşet sadece iki yıl krallık yapabildi. Yehuda kabilesi kendilerine Davud’u kral seçince mücadele başlar. Davud’un taraftarları İşboşet’i öldürünce İbranilerin üçüncü kralı belli olmuştu artık.

 

·         Davud dönemi (MÖ 1005- MÖ 965 veya MÖ 1010- MÖ 970): İbrani kabilelerini tek yönetim altında birleştirmişti. Kur’an’da adı geçen peygamberlerden biri olup antik Filistinlilerden dev görülen Câlut’u Saul döneminde öldürmesi ve halk tarafından sevilmesi Saul’un işine gelmemişti. Davut, Saul’un damadıdır aynı zamanda. Ancak Davud’un kayınbiraderi Jonathan Davud’un öldürülemsini önler. Dini metinlerde Calut’u öldürmesi üzerine kendisine Tanrı tarafından hükümdarlık verildiğine inanılır. Siyon tepesi olarak anılacak Kudüs’ü ele geçirerek burayı İbranilerin başkenti yapmıştır. Hz Davut döneminde “Tevrat”a ilaveler yapılarak buna “Zebur” denmiştir.

 

·         Davud, Filistinlileri kesin olarak yenilgiye uğratıp İbranileri tam bağımsız hale getirmiştir. Bu dönemde Kudüs ele geçirilip başkent yapıldı. Suriye prenslikleri haraca bağlandı.

 

·         Davud’un Hititli Batşeba denilen kadını sevmektedir. Ancak kadın evlidir. Davud’un Uriya’nın kocası olan Uriya’yı öldürmesi ve kadınla evlenmesi eleştirilir. Kutsal metinlerde Davud’un pişmanlığı anlatılır. Davud’un oğullarından Abşolom babasın isyan etse de isyan bastırılarak Abşolom öldürülür. Davud’tan sonra başa Batşeba’dan doğma oğlu Süleyman geçmiştir.

 

 

·         Süleyman dönemi (MÖ 965- MÖ 930): Krallık döneminin en güçlü olduğu dönemdir. Yahuda ve Bünyamin kabileleri dışında bütün kabileler yönetim altına kesin olarak alınmıştı. Mısır’dan Fırat’a kadar olan yerler alınmıştı. Bu dönemde Süleyman Mabedi (Beyt-i Makdis, MÖ 967-MÖ 961) ) inşa edilerek Kudüs kutsal hale getirilmişti.

Süleyman Mabedi'nin kalıntıları "Ağlama Duvarı"

·         İbrani devletinin iç problemleri ve yerleşik düzene geçme sıkıntıları Süleyman’ın oğlu Rehoboam tahta çıktıktan bir süre sonra devlet ikiye ayrılmıştır.