ANKARA SAVAŞI (1402)VE SONUÇLARI

ANKARA SAVAŞI (1402)VE SONUÇLARI

Timur Devleti (1369/1370-1507):

Kurucusu olan Timur’dan dolayı Timurlular olarak da bilinir. Devletin kurulduğu bölge dört Moğol ülkesinden biri olan Çağatay ülkesidir. Timur, 1370’de devletini Semerkant’ta kurdu. Horasan, Azerbaycan, Irak ve Altın Orda Hanlığına yaptığı seferlerle devlet sınırlarını genişletti. Memlük ve Osmanlı devletlerini de mağlup ederek Türk İslam dünyasında rakipsiz hale geldi. Ancak Timur’un 1405’teki vefatından sonra hanedan mensupları arasındaki taht kavgaları nedeniyle gücü zayıflamış toprak kayıpları ardından tarih sahnesinden çekilmiştir.

Harita 1: Timur devleti sınırları

·         XV. yüzyıl başında Anadolu’da büyük bir tehlike belirdi. Timur Devleti’nin kurucusu olan Timur, kısa sürede Harezm, Doğu Türkistan, İran, Azerbaycan, Hindistan Delhi Sultanlığı, Irak, Suriye ve Altın Orda topraklarına sahip oldu. Özellikle Altın Orda Devleti üzerine düzenlediği seferler sonucu bu devletin Kırım, Kazan, Küçüm, Ejderhan, Kasım ve Nogay hanlıkları olarak parçalanmasına neden oldu. Bu durum Moskova knezlerinin güçlenmesine yol açtı.

Kiev knezliği

·         Karakoyunlu Hükümdarı Kara Yusuf ile Bağdat Hükümdarı Ahmet Celayir’e baskı yaparak bu iki hükümdarın Yıldırım Bayezid’e sığınmalarına neden oldu.

·         Ankara Savaşı’nın nedenleri:

1.       Türk-İslam liderliği düşüncesi (Timur’un Çin seferi öncesi batı sınırını güvence altına almak istemesi)

2.       Karakoyunlu sultanı Kara Yusuf ile Bağdat hükümdarı Ahmet Celayir’in Osmanlı’ya sığınması

3.       Anadolu beyliklerinin Timur’a sığınması

4.       İki hükümdar arasında sert ifade içeren mektuplaşmalar (günümüz Türkçesi ile mektupların detayını içeren ayrıntı için bakınız: https://www.turktarihim.com/bayezid-timur-mektuplari.html )

Bu mektuplarda Timur; Osmanlı’dan kendisine bağlanmasını, Anadolu beyliklerinin eski sahiplerine verilmesini, eski Türk töresine uygun olarak bağlılık göstergesi olarak şehzadelerden birinin kendisine rehin verilmesini ister. Aynı sertlikte Bayezid’in cevap vermesi savaşı kaçınılmaz kılmıştır.

5.       Timur’un Sivas’a, Bayezid’in Erzincan’a saldırmaları

 

Resim 1: Emir Timur

·         Osmanlı ve Timur kuvvetleri Ankara’nın Çubuk Ovası’nda karşılaştı. İlk saldırı Osmanlılardan geldi. Timur her ne kadar bu saldırıyla sarsılsa da fillerle takviyeli zırhlı kuvvetleri Osmanlı hücumunu önledi.

·         Osmanlı’nın yenilme nedenleri

1.       Osmanlı ordusunda yer alan Kara Tatar birlikleri ve Anadolu beyliklerine bağlı sipahiler Timur saflarına katılması

2.       Timur ordusunun fillerle takviyesi ve Timur’un istihbaratının etkisi

 

 

Resim 2: Ankara Savaşı’nda Timur’un ordusunun çoğu atlı okçulardı, ancak ordusunda Hint savaş filleri de vardı

·         Osmanlı ordusu bozguna uğradı. Bu durum karşısında savaş meydanından çekilen Yıldırım Bayezid ve oğulları Şehzade Musa ile Şehzade Mustafa, esir edildi (1402).

 

 

Resim 3: Niğbolu savaşından sonra kendisine “Sultan-ı İklim-i Rum”(Roma imparatoru) unvanı verilen Yıldırım Bayezid

·         Ankara Savaşı’ndan sonra Timur bir süre daha Anadolu’da kaldı. Bursa’yı işgal ederek şehri yağmaladı.

·         İzmir’i Saint-Jean Şövalyelerinden alarak Aydınoğullarına verdi.

Harita 2: Timur’un Ankara Savaşı’ndan sonra Anadolu’da gittiği yerler

·         Bu sırada esarete dayanamayan Yıldırım Bayezid vefat etti (1403). Asıl amacı Çin’i ele geçirmek olan Timur, Şehzade Mustafa’yı da yanına alarak Horasan’a hareket etti. Şehzade Musa’yı daha sonra serbest bıraktı. (Bu nedenle diğer kardeşler taht kavgası yaparken şehzade Mustafa mücadeleye katılamadı)

 

 

·         Ankara Savaşı’nın sonuçları:

1.       Timur, Anadolu beyliklerini yeniden kurdurarak (Karesioğulları ve Eşrefoğulları hariç) –Osmanlı Devleti de dâhil- hepsini kendine bağladı.

2.       Anadolu’da Türk siyasi birliği bozuldu

3.       Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi yaşadı. Yıldırım Bayezid’in dört oğlu (İsa, Musa, Süleyman ve Mehmet) arasındaki taht kavgaları yüzünden Fetret Devri yaşandı (1402-1413).

4.       Osmanlı’da yaşanan iç karışıklıklar, Bizans’ın siyasi ömrünün bir süre daha uzamasına neden oldu.

5.       Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki ilerleyişi bir süre durdu.

 

ETKİNİK: (Lütfen yapınız…)

Aşağıda iki harita verilmiştir:

1.       Birinci harita Ankara savaşı öncesi ikinci harita Ankara savaşı sonrasını göstermektedir. Bu haritalara göre Anadolu Türk siyasi birliği ile ilgili neler söylersiniz Yazınız.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2.       Fetret devrinde hangi şehzadeler arasında taht kavgası gerçekleşmiştir?

…………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………….

 

3.       Osmanlı’nın Ankara Savaşı’nda yenilmesinin nedenleri nelerdir?

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….

 

4.       Ankara Savaşının nedenleri ve sonuçları nelerdir?

a.       Nedenleri

…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

 

b.      Sonuçları

…………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………….