Toplum Sözleşmesi 1

 ·         Toplum Sözleşmesi adlı kitabı en önemli ve bilinen kitabı olup dört kısımdan oluşmaktadır.

1.      1.I.Kısım

·         Amacını toplum düzeninde güvenilir ve haklı bir yönetim kuralı olup olmadığını araştırmak olarak ifade eder. Bu kısmın özetini kendisi söyler: İnsan özgür doğar oysa her yerde zincire vurulmuştur. Milletlerin boyunduruktan kurtulmasını haklı görür.

·         İlk Toplumlar: Aileyi toplumun en eskisi ve en doğalı görür. Çocuklar, aileye bağlıdır. Çocuklar büyüyünce babanın sözünden çıkabilecek güce sahip olsalar da çıkmamaları doğanın zoruyla değil kendi istekleriyle olduğunu söyler. İnsanın ilk uymak zorunda olduğu yasa kendi varlığını korumaktır. Aileyi modern toplumlara da benzetir. Baba, lidere çocukları halka benzetir. Çocuklar eşit ve özgürlerdir. Özgürlüklerinden çıkarları uğruna vazgeçebilirler.  Babada sevgi egemenken Devlet yönetiminde yönetme zevki yer alır.  Aristotales’in insanları eşit görmediğini ve onun kimilerinin efendi kimilerinin köle olduğunu söyler. Aristotales’e göre kimi insanlar köledir, der Rousseau, çünkü köleler zincirler içinde doğmuşlar ve zincirden kurtulma istekleri yoktur.

Adına pul bastırılır

·         En Güçlünün Hakkı: Güce boyun eğmek istem değil zorunluluktur. İlk dönemlerde güçlü haklı olduğu için önemli olan her zaman güçlü olmaktır. Ancak kabul edilmeli ki güç hak yaratmaz. İnsan ancak haklı güce boyun eğmelidir.

·         Kölelik: O nedenle kaba güç hak yaratmayacağı için sözleşme gereklidir. Kendi iradeleriyle köle olanları haklı gören Grotios ((1583-1645,Doğal hukuk öğretisiyle bilinen Hollandalı düşünür, aynı zamanda “Denizlerin Serbestisi” eseriyle deniz hukuku disiplinin başlamasına neden olur ))’u eleştirir. İnsan kendini başkasına bağlasa da çocuklarını bağlamaya hakkı yoktur. Çünkü her insan özgür olarak doğar. Hiç şüphesiz babanın çocukları üzerinde bazı kararları olabilse de onları başkasına köle vermeye hakkı ve yetkisi yoktur. Bu durum babanın haklarını aşacağından şu sonuca varır Rousseau: Keyfiyete bağlı yönetimin yasal olması için halkın onu kabul etmesi gerekmektedir. Savaşta öldürme hakkının savaş halinin bir sonucu olmadığını belirtir. Çünkü savaş hali insanla insan arasında mülkiyet tanımayan doğal yaşama olmadığı için toplum halinde değil de devletlerarasında gerçekleşir. Kral bile savaş açmaksızın çalar, uyrukları öldürür veya hapsederse hayduttan farkı kalmaz. Savaşta düşmanın silahı bırakıp teslim olunursa düşman değil onlar sadece insandır. Fetih hakkını da güçlünün yasası olarak görür.

Grotios 

·         Hep bir Sözleşmeye dönme zorunluluğu: Dağınık halde yaşayan insanların bir kişinin buyruğu altına girmelerini efendi ile köle ilişkisine benzetir. Bir kişini buyruğu altına girmek için toplumun oy birliği gerekliliğini ifade eder.

·         Toplum Sözleşmesi: İnsanlar, eldeki güçlerini birleştirip güç birliği oluşturmak isteyebilirler. Üyelerinden birinin çıkarını korumak kolaylaşır böylece. Böylece toplumda her bir kişi kendi iradesiyle sözleşmeye uyarak özgürlüğünü toplum için feda etmiş olur.

·         Egemen Varlık: Rousseau’nun politik bütün veya egemenlik varlık diye tarif ettiği otorite sözleşmenin ihlali için kimseyi zorlayamaz.

·         Toplum Hali: Doğal yaşam halinden toplum düzenine geçiş insanda içgüdü yerine adaleti yerleştirir.

·         Mal-Mülk: İlk oturma hakkına saygı duyulmalıdır. İlk oturma hakkı her ne kadar doğal durumda gerçekleşse de uygar insan ona saygı duyar. Bu saygının temeli başkasında olan değil de bizde olmayan şeydir.