Roma’da
Önemli Magistratları/Yöneticileri
A. Emretme veya egemen olma yetkisine sahip
olanlar (İmperium’a sahip)
1.
Consül:
Bir yıl için iki consül seçilir ve seçimlerini Comitia
Centuriata Meclisi yapardı. Senatus’a başkanlık eden consüller görevleri sona
erince hesap verirlerdi. Proconsüller(Roma eyalet valileri)’in imperium
yetkileri belirli eyaletlerde sınırlıdır.
 |
| Temsili consüller |
2.
Dictator:
Roma’yı ciddi anlamda tehdit eden Kartacalılara karşı II. Kartaca savaşı devam
ederken devlet ve askeri işlerin tek bir yönetici kontrolünün daha etkili
olacağı öngörüldü. Diğer anlamda Roma için zor dönemlerde yasal olarak
consüllerden birinin önerisi ile genellikle consüller arasından Senatus’un onayı
ile göreve başlatılırdı.
3.
Praetor:
MÖ 366 yılında consüllerin iş yükünü azaltmak amacıyla oluşturulmuş olup hukuk
işlerini düzene koymakla ilgilenirlerdi. MÖ 356’dan itibaren pleb sınıfı da
atanır hale geldi. Sayıları Kartaca Savaşı (I.)
ile ikiye Sulla döneminde sayıları sekize çıkarıldı.
B. Emretme veya egemen olma yetkisine sahip
olmayanlar (İmperium’a sahip değil)
1.
Quaestor:
Cumhuriyetin son dönemlerinde devlet hazinesi ve mali işlerden sorumludurlar. Comitia Tributa tarafından göreve getirilirlerdi. Sayıları
zamanla artmış Sulla döneminde yirmi olmuştu. İmperium yetkisine sahip
değillerde de consüllerin bir çeşit yardımcısı konumunda idiler.
2.
Pleb
Tribunus’u: Resmi memur sayılmasa da pleb sınıfını
temsil ederlerdi. MÖ 366 yılından itibaren consüllük makamına atanabilir hale
geldiler.
3.
Aedilis:
Ana amaçları Pleb Tribunus’larına yardımcı olmaktı. MÖ 5. yy başlarında sadece
Plebler arasında seçilirdi. Aedilis’ler bir nevi belediye işelrini
yürütürlerdi. Şehirlerin imarı, yol temizliği, su dağıtımı, tapınakların
düzenlenmesi vb.
4.
Censor:
Beş yıl için atanmakta olup ilk defa MÖ 443’te atandılar. Comitia Centuriata tarafından eski consüller arasından
seçilirlerdi. Vatandaşları ve onların sahip oldukları malları kayıt altına
alırlardı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder