ROMA TARİHİ -6 /Roma’nın Orta ve Güney İtalya Egemenliği

 

Roma’nın Güç Olarak Ortaya Çıkışı/Roma’nın Orta ve Güney İtalya Egemenliği

1.       Etrüsklülerle savaş ( Veii’nin fethi): Roma IV. yüzyılın başında giriştiği askeri bir harekâtla beraber bölgede bir lider olarak ortaya çıkmıştır. Etrüsklere ait bir şehir olan Veii’nin fethi ile Romalılar (MÖ 396) hem önemli rakipten kurtulmuş ham de sınırlarını genişletmesine olanak sağlamıştır. Veii’nin bazı vatandaşları Roma vatandaşı yapılırken bazılar da köleleştirildi.

2.       Kelt kökenli Gallialılar ile savaş:  Veii’nin fethi başarıından sonra Po nehri civarında oturan Gallialıların tehditi başladı. MÖ 387’de Gallialıların Tiber nehri civarındaki saldırıları başladı. Hatta Gallialılar Roma’ya kadar ulaşıp şehre bile girdiler. Roma’yı yok olmaktan kurtaran komutan Marcus Furius Camillus olmuştur. Camillus, dictator seçilip Veii’deki başarısından sonra Gallialıları da mağlup etmeyi başarmıştır.

3.       Samnit savaşları: Romalılar’ın Orta İtalya egemenliği için Samnitler ile de savaşmıştır. Samnitlerle üç savaş gerçekleşti: Birinci Samnit Savaşı(MÖ 343-341) , İkinci Samnit Savaşı (MÖ 327-304)  ve Üçüncü Samnit Savaşı(MÖ 298-290) ile Roma Orta İtalya’da hatırı sayılır güç haline gelmiştir.

4.       Latin Savaşları: Orta İtalya’da otuz civarında şehir devletinin oluşturduğu Latin birliği ile Roma arasında gerçekleşen Latin Savaşı (MÖ 343 - MÖ 338) da Samnit savaşları gibi Orta İtalya egemenliği pekişti. Roma Latin birliğini dağıtmış ve şehirlerin topraklarını ele geçirmiştir.

 

Birinci Samnit Savaşı sonrası İtalya

 

5.       Pyrrhos ile savaşlar: Samnit savaşlarından sonra Roma İtalya’nın güneyindeki olaylara da karışmaya başlar. Bu sırada İtalya’nın güneyinde Yunan kent devletleri de bulunuyordu. MÖ 8. yüzyılın ortalarından itibaren doğudaki Yunan şehir devletlerinin bazı vatandaşları İtalya başta olmak üzere Fransa, İspanya ve Afrika kıyılarında apoikia adıyla anılan yeni şehir devletleri kurdu. Bunlardan Tarentum Roma’nın bölgede genişlemesinden rahatsızlık duyarak Adriyatik’in karşı kıyısında güçlü Epir kralı Pyrrhos’tan yardım istenir. Bu davet üzerine Pyrrhos bir orduyla batıya geldi ve bu ittifak bir süreliğine başarılı oldu. MÖ 280 yılında içinde Tarentumluların da bulunduğu bir orduyla Pyrrhos, 20.000 piyade, 3000 süvari ve 20 filden oluşan ordusunun başında bölgeye intikal etmiştir. Pyrrhos’un kuvvetlerinin sayısı bölgedeki Lucani ve Brutti kavimlerinin katılımlarıyla 40.000 kişiye ulaşmıştır.

Epir kralı Pirus(Pyrrhos )

Herakleia’da bir Roma ordusunu mağlup etti. Fakat o kadar fazla kayıp verdi ki, bu savaşa “Pyrrhos zaferi”(zafer kazanılsa da zafer kazanmanın bir anlamı kalmadı) dendi. Komutanın da “bu biçimde bir zafer daha kazanırsam mahvolacağım” dediği söylenir. Bu olayın ardından Roma’nın bazı müttefikleri taraf değiştirerek Pyrrhos’a destek vermeye başladılar. Pyrrhos emrindeki orduyla yakınına gelse de, Romalılarla çarpışmadan Tarentum’a geri çekildi ve Roma’ya ağır barış koşulları önerdi. MÖ 279 yılında Pyrrhos Ausculum’da bir kez daha Romalılara karşı bir zafer kazandı, fakat çok fazla kayıp verdi ve bir süre sonra Kartacalılara karşı savaşan Sicilya kentinden gelen yardım teklifine olumlu yanıt vererek onların yanında savaşmaya gitti. MÖ 275 yılında İtalya’ya geri dönerek müttefikleriyle birlikte Roma’nın karşısına bir kez daha çıktı. MÖ 275 yılında Beneventum’da yapılan savaşta bu sefer Roma galip geldi ve Pyrrhos bu mağlubiyetin ardından geri döndü. Pyrrhos’un yenilgisi birçok müttefiğini zor durumda bıraktı. Bunların büyük bir bölümü bağımsızlıklarını kaybederek Roma egemenliğine girerken Roma intikamını acı bir şekilde aldı. MÖ 272 yılında Pyrrhos’un çağıran Tarentum Roma müttefiki oldu.